BIAHMAI
Fimchimhnak Esop Tuanbia timi hi a
phuahtu cu Grik-mi Esop a si. BC 620 hrawngah a rak chuak i, Thrace khuami a si
an zumh cem. Esop cu a ngakchiat lioah Athen khuami nih an rak tlaih i, mi
dangdang sinah sal in a rak um. A hnu bik a bawipa nih sal sinak cun a chuah
ter i, Lucia ram siangpahrang Groesus sinah a vung um. A hnu deuh ah, cu
siangpahrang nih cun Delfi khua siangpahrang sinah palai in a hei thlah. Esop
cu mifim le mizer ngai a si caah Delfi khuami nih cun an rem lo i, lungpang
cungin an nam i, BC 564 hrawngah, a thi.
Esop nih hin tuanbia 230 hrawng a
phuah ti a si. A mah a thih hnu kum 200 hrawngah a tuanbia cu an khomh i, Grik
holh in an rak chuah. Mirang nih A.D 1400 hrawng ceo ah khan a ca-uk in an
chuah i, Aesop’s Fables, an ti. Cu hnu cun Esop tuanbia cu vawleicung mi vialte
nih rel le hngalh a hung si. Cu bantukin, kan unau Mizo zong nih hin Missionary
hna thawngin tuan le mang khan an ngeih cang i, Esopa Thawnthu Fing, an ti.
Esop tuanbia hi a tu tiang Lai holh in
kan ngeih ve rih lo hleiah, Mizoram chungah kan Laimi, mah holh a thiam ti lomi
a tam-ti kan si cang caah, fim i chimhnak ca lawng hmanh si loin, holh cawnnak
ca zong i kan hei hman khawh zeiah tiah, tlinh lo ngai bu le ningzah ruat i ka awt ngamnak hi a si. A Lai holh hmanning
ah Artist Pu Hram Tlai le Saya Albert Ceu Hlun M.Sc., nih ruahnak le thazang
biatak tein an ka pek caah ka lawm ngaingai.
Esop Tuanbia a ca-uk i a kan chuahpiak
tu Education & Human Resources Department Lai Autoumous Distrect Council,
Lawngtlai cungah lunglomhnak bia chim cawk lo ka ngeih hleiah, hi department i a
lubik, Pu J.B Rualchhinga, EM nih biacah ṭha ngai a ka ṭialpiak fawn caah a
cungah ka lawm chinchin. Anmah thawng lo hin cun Laimi nih hi tuanbia hi a
ca-uk in zeitik ah khin dik kan hei ngeih ve te hnga. Cun, ka ṭuannak
department i a lubik, Inspector General of Police, Mizoram nih a ca-uk i chuah
khawhnak nawl (permission) a ka pek ca zongah tampi ka lawm.
Dr
H.C Thanghranga nih forh-haihnak biacah ṭha ngai a kan ṭialpiak caah a cungah
lunglomhnak le hmaizahnak tampi ka ngei fawn. A donghnak ah, hi ca-uk te nih
hin rel a hlawh i fimchimtu a si hleiah, kan Lai bia-le- hla (literature) leiah
ṭhan bawmtu a si khawh ah cun ka lomhnak ngan bik a si hnga.
F.C. Za Thang
Aizawl
15th May 1993
(Tuanbia a kan lehpiak mi hi a thei lomi tampi kan um lai. Tuanbia ttha tuk a si caah duhsah te tein kong khat hnu kong khat tar khawh kaa zuam te lai. Cauk lettu le a ngei tu nih an ka sianh lo balte ahcun ka hrawh tthan te lai.)
Advertisement
EmoticonEmoticon