Chuahkehnak
Saya Huat kham cu Pu Chia Thawng le Pi Vaih Zing nih Thantlang peng Tlangbo khua ah 1915 kum chungah an hrin. A phun cu Keiraw chung Hlawnthi phun a si.
1919 kum chung ah puulpi a rak tlung i, cu puul ahcun Tlangbo khuami cu an dihlak ngawt in an rak thi. Khua a sa kho tlak an um ti lo caah khuadang ah an peem dih. Pu Chia Thang le Pi Vaih Zing zong cu Tlangbo khua ah um khawh ti loin Vanzang khua ah an peem ve. A caan cu 1920 kum hrawng si dawh a si i Huat Kham zong kum 5 hrawng minung a si. A farle cu Hlawn Iang le Dawt Pen an si ṭafar 3 te an si.
Leicung nuamhnak
Laimi cu Khrihfa kan rak si hlanah cun zudin, sa-ei le i nuamh lawng cu biapi ah rak ruah cio a si bantuk in Vanzang khuami zong nih mah nuamhnak hna cu kaltak siang lo in biapi ah an rak ruah. Vanzang khua ah hin Pu Len Dun le Pu Kap Luai hna lawng Khrihfa an rak um i Huat Kham zong cu an sawm tawn nain Khrihfa ahcun luh a duh lo.
1933 kum hrawngah Vanzang khua ah cun zudahnak a um i paih an ser. An hun i pai lengmang i Thantlang Farrawn Pa Lian Chawn he an i pai. Huat Kham cu paih ṭhawng ngai a si ko nain zu a rit bu cun Lian Chawn he cun an vun i pai i paih ṭhawng theng lomi Lian Chawn nih cun voihnih a rak tei na cun pa duhlo kan ti cu a voi thumnak aa nolh i Lian Chawn nih cun a ngal kiak lak in a tengh ko.
Khrihfa cannak
Farrawn Pa Lian Chawn nih a ngal kiaklak a tengh caah cun a ngaih a chia tuk i, "Zei ruangah Patian ka rak biak lo tiah Pathian kha rak bia ning law, hi huah hi ka huah hnga lo," tiah Pathian a rak biak lo cu aa ngaichih tuk, Khrihfa a si rih lo na cun Pu Len Dun le Pu Kap Luai nih thla an va cam piak lengmang.
Midang ke a kiakmi cu a thla le a kum in an kuah nain anih tu cu thla 2 ah a dam, lo ah ṭhate in a kal kho. Cucaah a lung aa lawm tuk i a hawile Dan Ṭhio, Sa Ling le Mang To te hna a sawm hna i Khrihfa ah cun a luhpi hna; Khrihfa ah an cang. An luhnak thla 6 ah Rev. Van Lo nih tipilnak a pek hna. Huat Kham cu Lian Chawn nih a ke kiak lak rak tei hlah sehlaw Khrihfa ah a va cang theng hnga lo. A kekiahnak in Pathian nih a auh. Mah hnu cun 1934 kum chungah a nu le a farle pa hnih zong Khrihfa ah a canter dih hna.
Paih zuamnak
Huat Kham cu Khrihfa a luh i tipil a in khawh hnu cun an khua ah vawlei innte in Biakinn an hun sak i cu ahcun minung 17 an hung um cang.
Mah hnu cun Khrihfa pakhat hmanh an um lonak Khualhringtlang ah Pathian phungchim ah voi 4 a rak kal. A voi li nak a kal ah Tlangkhua khua a va phan, an khuabawi Pu Chia Lei te inn ah an rak dah i mah ahcun a va kal. Pu Chia Lei nih, "Zeidah na ti lai?" tiah a hal. "Pathian phung ka chim lai," tiah a leh. Pu Chia Lei nih cun, "Pathian phung na chim hlanah kan i pai hmasa lai i, na ka tei ahcun na chim lai; kan tei ahcun nan chim lai lo," tiah a ti.
"Nang cu na tar cang i na ka tei bal lai lo," tiah a ti len nain a duh lo i an i pai i Huat Kham nih a tei caah Pathian phung cu a chimh hna.
Khrihfa upa cannak
Vanzang khua ahcun Khrihfa a lutmi minung 17 tluk an hung si cang i, a hlan i an rak sakmi an biakinn vawlei innte kha cungcawi in an hung sak ṭhan. Mah an khua ah cun Khrihfa upa rian kum 5 a ṭuan.
Mah Khrihfa upa a ṭuan lioah cun a dang Khrihfa upa Pu Len Dun le Pu Kap Luai he khuahrum dangh le lofanh zarh nan ulh duh lo caah tiah Pu Len Dun cu Marlei Khaap 7, apa ro dan an tat i amah le Pu Kap Luai tu cu Darbel khap 5 veve dan an tat hna. A hnu kum ah zarh ulh cu an duh ṭhiamṭhiamlo caah lo vahnak hreitlung dan an tat hna.
"Kei le Kap Luai cu zarh ulh duh lo ruang ah thil man tlawmte dan an kan tat caah thluachuah tlawmte lawng kan hmu i Pu Len Dun le Pek Thang cu thil tampi man dan an tat hna caah Pathian thluachuah tampi an co," tiah biaro ah a chim tawn.
Hakha khua peemnak
Vanzang khua, khuate um cu ṭhanchonak zeihmanh a si khawh lai lo caah Hakha khuapi i kan peem tu-ah ṭhanchonak a um deuh lai, tiah khua a ruat tawn; chim zong a chim lengmang tawn.
Japan ral chung ahcun zeihmanh tuah awk a ṭhat lo caah Japan ral a thian hnu tlawmpal 1945 kum March 5 ni ah Vanzang khua cun a pok i Hakha khua a phan. Mah lio ahcun Thangtlang peng in Hakha ah a peemni hohmanh an um rih lo. Hakha khua Dawrhlun khi mah cu lio ah cun Hakha khuapi ti cu a rak si i a rak linvang ngai ve ko amah chan lio ah cun mahka hmun ahcun Huat Kham cu chaw a rak dawr.
Nupi ṭhitnak
Hakha khua a phanh hnu 1946 kum chungah Pi Nun Dong he an i um. Pi Nun Dong nih cun chaw cu a dawr i annih tu cu khua chungah Pathian Thawnṭha cu a chimh hna. Pi Nun Dong cu Zaangtlang Hlawn Ceu chung a si i Rev. Chan Thang le Pu Chan Tlung te hna nih an ṭhitpiakmi a si.
Saya rian peknak
Huat Kham cu Hakha khua chungah Pathian Thawngṭha cu a chimh lengmang hna. Hakha khua chungah Rev. Sang Ling dah ti lo caantling Pathian rianṭuantu an rak um rih lo caah Rev. Robert G. Johnson nih, caantling rianṭuantu ah a hna a tlak caah 1951 kumchungah "Saya" min an pek i caantling rianṭuantu ah a cang.
Rev. R. G Johnson nih, "Caantling in Pathian rianṭuan hnuah cun chaw te hna zong dawr ding a si ti lo. Caantling in Pathian rian lawng ṭuan ding a si," tiah a ti caah mah hramthawk cun an chawdawr cu an phiat; chaw an dawr ti lo. Mah hnu cun Huat Kham cu Saya Huat Kham run ti a si.
Baibal cacawnnak
John siangbawipa nih Hakha khua ah zarh sarih Baibal cacawnnak a tuah i mah ahcun a cawng lengmang ve. Kum khat ah zarh sarih cun a cawng i kum li tiang a cawng ve. 1951 – 55 kum tiang. Zokhua in Rev. Mang Kung he Baibal cu an cawngṭi.
Pathian rianṭuannak
Saya Huat Kham cu Hakha ah a rak um hnu tlawmpal ah Rev. Sang Ling nih Vanzangtlang ah Khrihfa upa a ṭuan zungzalmi a si a ti i Hakha ah Khrihfa upa a ṭuanter. Mah lio caan ahcun Hakha khuachung ah Khrihfa cu kutdong zatceo lawng an rak si. Cucaah khuachung rumro ah cun inn khat hnu inn khat Phungchim ah cun a kal i Pathian Phung cu a cawnpiak hna.
Saya Huat Kham cu siang inn ah kai in ca cu nikhat hmanh a cawng bak lo nain Pu Len Dun cawnpiaknak thawngin carel kho, caṭial kho fangfang a si ko nain Bawipa nih a leidang le a hmurka a run hman i a thlumalter caah Khrihfa ah a hung cangmi zong an um len. Cucaah khuachung ah cun Biakinn te zong an sak nain zingpumh tu cu Biakinnpi (atu HBC) ah an i pum i zan lei pumh le nu pumh cu mah Biakinnte ah cun an i pum tawn.
Hrinmi fale hna
Saya Huat Kham cu pi Nun Dong he fanu 8 le fapa 4, an dihlak ah fale 12 Pathian nih thlua a chuah hna. An fale hna cu:- Pi Tum Tlem, Pu Cia Khar, Pu Cung Uk, Pi Si Ṭial, Pi Bawi Ki, Dr. Mang Ṭiak, Pu Van Ling, Pi Biak Zi, Pu Ceu Nawl, Nu Kil Meng, Nu Ca Len Sung le Pi Thla Cer hna an si.
Jubilee tuahpiaknak
[caption id="" align="alignnone" width="960"]
Golden Jubilee lio ah a rak ra kho mi a riantuanhawi (Saya Huat Kham, Rev Dr David Van Bik, Rev Thang Tin Sum, Rev James Sangawi, Rev Hrang Kap Hnin, Rev Carson Hniar Kio, Rev Solomon Van Hre, Rev James Tial Dum ) hna he, Tlangkhua kan inntual ah. April 6, 1988. Ref. Rev. Dr. Thawngling Mualhlun FB[/caption]Saya Huat Kham cu a laihri tannak Vanzang khuami nih Pu Pek Thang le Pi Tei Bil he Golden Jubilee an tuahpiak hna. Midang cu ka hngal lo, Pastor Huat Kham cu 1934 kum ah Khrihfa a cang i 1986 kum, kum 52 ah Jubilee an tuahpiak caah Golden Jubilee a si ko. (Caṭialtu)
[caption id="" align="alignnone" width="960"]
Hi hmanthlak hi Kum 1994 March thla ni 5 ni ah Vanzang Baptist Khrihfabu nih Pu Pek Thang,Pastor Huat Kham le Pu Tei Bil, Jubilee an tuahpiak hna lio hmanthlak a si. Kum 23 a rau cang.Kha ni le thla hna kha philh awk an tha lo.Nuam tuk in caan kan rak hmang hna. Atu cu mang bantuk an si cang; tuanbia ah an cang cang.Kan pi kan pu,kan nu kan pa,kan hawikom dawt hna thlanmual ah a kan liamtaakmi an tam cang.Auh len zongah an kan let ti lo,kawl len zongah hmuh khawh an si ti lo.Kan ngai hna tiah,ngaihnak cakuat awk le thawnghal awk zong an tha ti lo.Sihmanhsehlaw kan philh kho hna lo.Lungretheih caan,ngaihchiat caan le lunglawmhnak ton caan ah lungah an hung thar than tawn. Thlaanmual a kan liamtaak cangmi hna: Rev.E.Mang Kio Thang,Pastor Huat Kham,Pu Biak Mang,Pu Than Iang,Pu Do Thio,Pu Huat Kio, Pi Nun Dong(Tum Tlem nu), Biak Cuai nu,Thla Hram nu,Ni Hu nu le Dar Zi hna hi Pa Pathian sinah an kan dinhtaak cang. Nikhat khat Vanram kan phak tikah Van kutka in a kan dongtu an si te lai.Thihnak hi leiba bat bang kan i bat cio ko.Nun lio ah Nun sunglawi in nun i zuam cio hna u sih. " An thi kan timi hna hi,an thi lo,an i hngilh lio a si." Ref. Pu Hre Lian Kio (Pi Tum Tlem @ Saya Huat Kham fanu upa bik, i a va) FB[/caption]Pastor Huat Kham thihnak
Pastor Huat Kham cu Pathian sin thla a cam tawnmi ah a telhchih tawnmi pakhat cu 2000 kum chungah zawtfah lote in na sinah run ka la ko, ti hi a cam tawn bantuk in nganfahnak tuar lote in 2000 kum April 7 cacawn 5 ni ah a rian a ṭuanpiakmi a Pa Pathian ṭaang cung ah hnangamte in aa din i April 8 zarhte ni ah HBA thlaachmun ah sunglawi ngaiin an vui.
Cherhchan : Pastor Huat Kham Tuanbia le Philhnak Capar.
Note: Hi tuanbia hi tuan deuh lio i an rak ttial cangmi a si lawng si lo in, a rel tu caah tawi fiang ding in an ttialmi a si caah hi vial lawng hi a langhnak a si. A rianttuannak nehnang cu nihin a nung rih mi kan nu le kan pa, Kan pi le kan pu, kanmah hna chan tiang in theih le cinken mi tampi a um rih. __ Lian
Advertisement
EmoticonEmoticon