(Primrose and Orchid)
Kan Lairam hi par phun tlinnak ram a si tiin, bia le zai ah kan chim chuan ṭheo tawn. Bingbir timi hi Lairam pangpar lakah minthang pakhat a si ve.
Micheu nih “dingdi” he an palh tawn hna. Dingdi cu thingkep a si, thla khat chung a par ziam loin a um kho timi kha a si.
Bingbir tu cu vawlei kho pangpar phun khat a si i, leiri hnah ngei (basal leaves) a si. Tlang phongkawng ah a bu pipi in an kho i, February thla ah khin an par tawn.
Zoh tikah mit an hlaang ngai i, tlangphong ningpi khin an dawhter tawn. Pangpar nenno phun khat a si i, a uai zong a fawi ngai.
Karh a duh ngaimi pangpar phun a si nain, khua a hrawn lomi a si caah cin awk ṭha ngai a si.
Bingbir cu vawlei cung ramkip nih an sunsak ciomi pangpar phun a si i, mifimthiam nih phunpi, phun (28) le phunte, phun (350) ah an ṭhen hna.
Kan Lairam bingbir hi a hmephun a simi Birdey e-primrose (primula Farinosa) an timi phunte (species) ah aa tel. England ram ah cun April ni 19 ni khi Bingbir Ni (Primrose day) an ti i zungkhar ni ah an hman.
A sullam cu Beaconsfield i siangpahrang tlangpi phunthiang hrin Benjamin Disraeli (The 1st Earl of Beaconsfield) nih bingbir par cu, par sunglawi ah a thim i, zapi mit ah cuang kho in a hung um caah, cupa thih ni April ni 19, 1881 cu Bingbir Ni ah cun a cang.
Cu lawng si loin England ram i Conservatives party pawl nih bingbir par cu an party pangpar ah an hman caah 1883 kum ri cun Primrose cu minthang par ah an canter. Kan Laimi lak zongah bingbir par cu kan zohthla, kan sunsak ve awk a si ko. Ngaknu leeng dawh khah chun in hla cuang pangpar a si i khuacaan hmelchunhnak pangpar zong ah hman a si.
“Bingbir par dawh hluan ka tum leeng kha,”...ti le “Parṭha ram zing khuh tlaang cuang bingbir par zawn ah cun....,” Pangpar nenno a si kan ti na in, ṭawh lo ah cun zarh khat chung hrawng nguh in a parmi a si ko.
Cucaah, kan Lairam um pangpar minthang tampi lakah bingbir hi thlirhler awktlak pakhat a si tiah kan ruah caah, cu min put cun cazual kan chuahnak hi a si.
Dingdi thingkep par cu a sen le dumvaar (light blue) muici a ngeimi phun hnih hi an si i, a senmi cu senri thingkep he an chimkem hna: “senri dingdi ka tum leeng dawh kha” tbk.
Dingdi cu a par tikah thla khat chung ziam loin a um kho. A senmi cu May thla hrawng ah a paar i, dumvaar cu October hrawng ah a paar tawn.
Kan Lai ruahning ah cun thla thum hnu ah a ziam an ti i, ngaknu muidawh ziam lo he an tahchunh tawnmi a si.
G. Biak Nawl Tuanbia hika hin rel khawh a si.
Photo: Dingdi hi 2010 September thla ah ka rak thlakmi a si__ Lian
+++
EmoticonEmoticon