Salm 18
David Teinak Hla
1Maw BAWIPA ka ṭhawnnak,
nangmah cu
kan dawt hringhran ko!
Nangmah cu a ka chanhtu na si.
2BAWIPA cu ka khamhtu a si,
amah cu a fekmi ka ralhruang a si.
Ka Pathian cu a ka hupphengtu a si,
amah sinah cun him tein ka um.
Phaw bantukin a ka huhphenh,
a ka ven i him tein a ka umter.
3BAWIPA cu ka auh i ka ral hna
kut chungin a ka khamh
BAWIPA cu thangṭhat ko u.
4Thihnak nih a hri in a ka ṭem,
rawhralnak tilian nih
a ka tlunhnawh.
5Thihnak nih a hri in a ka ṭem,
thlan nih a rap kha
a ka chiahhnawh.
6Ka harnak chungin BAWIPA cu ka auh;
bawmhnak hal in ka Pathian cu
ka auh.
A biakinn chungin ka aw kha a theih,
bawmhnak ka halnak ka aw cu
a hna a phan
7Cun Pathian cu a thin a hun caah
vawlei cu aa hnin i a ther;
tlang hram hna cu an i hnin i
an i sai dih.
8A hnar chungin meikhu an chuak i
a kaa chungin a hliau in aa hlaiumi
meizik an chuak.
9Van khi a run baoh i a rung ṭum,
a ke tang i a ummi khuadawm
nakpi he a rung ṭum.
10Cherubim kha aa cit hna i
a rung zuang,
thlitu kha a thla in aa cit i
khulrang in an choi.
11Muihnak in amah le amah cu
aa tuam,
ti a khatmi khuadawm nakpi nih
khan a zulh.
12A hmai i aa lekmi nimtlau chungin
rial le meiṭil an tla,
khuadawm nakpi chung khan
an rung tla.
13Cun BAWIPA cu vancung in khuari
bantukin a rung ri i
Cung Nung Bik aw cu
a rung thang.
14A thal cu a thlah hna i a ral cu
a ṭhek hna;
ṭek kha a tlakter ian zaam dih.
15Maw BAWIPA, nangmah nih na ral cu
na sik hna i an thinhun in
na onhhnawh hna tikah
rili tawne cu a lang i vawlei hram cu
a chin kha aa hung.
16BAWIPA nih vancung khin a run
ka banh i a ka tlaih;
ti thuk chungin a ka chuah.
17A ṭhawngmi ka ral hna kutchungin
a ka chuah,
a ka huami vialte hna kutchungin
a ka chuah- annih cu
ka caah a ṭhawng tukmi an si.
18Harnak ka ton tikah an ka doh,
sihmanhsehlaw BAWIPA nih cun
a ka huhphenh.
19Ṭihnung chungin a ka chuah;
ka cungah a lung a tlin caah
a ka khamh.
20Ka din caah BAWIPA nih laksawng
a ka pek,
a sual lomi ka si caah thluachuah
a ka pek.
21BAWIPA nawlbia cu ka zulh;
ka Pathian cu ka doh lo,
22A phunglam vialte kha ka zulh i
a nawlbia kha zul loin
ka um hna lo.
23Palhnak ka tuah lo kha a hngalh,
thil ṭhalo ka hrial kha a hngalh.
24Cucaah cun ka din caah khan
laksawng a ka pek i
ka sual lo a hngalh caah khan
ṭuan man a ka pek
25BAWIPA, nang cu zumhawktlak a simi
sinah zumhawktlak in na um ve i
a ṭhami sinah na ṭha ve.
26A thiangmi sinah na thiang i
asinain miṭhalo cu na huat hna.
27Mi toiah aa dormi cu na khamh hna i
miruamkai cu na ṭhumh hna.
28BAWIPA nih ceunak a ka pek,
Ka Pathian nih muihnak cu
a ka dawipiak.
29Ka ral hna doh khawhnak thazaang
a ka pek,
an ralhau baoh khawhnak
ṭhawnnak a ka pek.
30Hi Pathian hi, zeitluk in dah
a tuahmi kha a tlin i
zeitluk in dah a bia kha i
bochan awk an si!
A huhphenhnak a kawlmi hna caah
cun phaw bantuk a si.
31BAWIPA lawnglawng hi Pathian cu
a si,
Pathian lawnglawng hi kan ralhau cu
a si,
32Amah hi a kan ṭhawntertu Pathian cu
a si,
kan kalnak lam a himtertu cu a si.
33Sazuk ke bantukin ka ke cu
a khul a ranter i
tlang cungah him tein a ka umter.
34Raltuk a ka cawnpiak i
cucaah a ṭhawng bikmi likuk
hmanh kha ka hman khawh.
35BAWIPA, nangmah nih na ka
huhphenh i, na ka khamh;
na ka zohkhenhnak nih mingan ah
a ka ser i na dawtnak nih
him tein a ka umter.
36Nangmah nih na ka huhphenh caah
an ka tlai kho lo i
a tluk zong ka tlu bal lo.
37Ka ral cu ka dawi hna i ka tlaih hna.
Ka tei hna hlan tiang ka ngol hna lo.
38Ka tuk hna i an tho kho ti lo,
Ka kehram ah an ril ko.
39Ral tuknak hmun caah thazaang
na ka pek i
ka ral hna teinak ah ṭhawnak
na ka pek
40Ka ral hna cu keimah hnulei chit in
na zamter hna i
a ka huatu cu ka hrawh hna.
41Bawmhnak hal in an ai,
sihmanhsehlaw ahohmanh nih
an khamh kho hna lo;
BAWIPA kha an auh sihmanhsehlaw
a let hna lo.
42Dip cikcek in ka rial hna i thli nih
a choihmi leidip bantuk ah an cang,
lam i leicet bantukin kan lamh hna.
43Ral thawh hmangmi miphun chung in
na ka khamh i
miphun hna uktu ah na ka ser;
ka hngalh bal lomi kha
ka kut tangah an um.
44Ka bia an theih tikah ka nawl
an ka zulh,
ramdangmi kha ka hmaiah an kun.
45An hnabei a dong i
an ralhau chung khan
ther lengmang in an ra.
46BAWIPA cu a nungmi Pathian a si,
ka khamhnak lungpi cu thangṭhat
ko u!
Pathian cu ka khamhtu a si,
a lianhngannak kha thanh tuah u!
47Ka ral hna teinak kha a ka pek i
miphun tampi kha ka kuṭangah
a chiah hna:
48Ka ral hna kutchungin a ka khamh.
BAWIPA, nangmah nih ka ral hna teinak
cu na ka pek i
mipuarhrang mi hna kut chungin
na ka huhphenh.
49Cucaah miphun kip sinah
nangmah cu kan thangṭhat lai i
na thangṭhatnak cu hla in
ka sak lai.
50Pathian nih a siangpahrang cu teinak
nganpi a ka pek;
a fekmi a dawtnak kha a thimmi
keimah David le
Ka tefa hna cungah zungzal in
a langhter.
Siangpahrang nih lunglawmh raithawinak a tuahnak biazai a si. A tlangtar hrimhrim hi teinak a hmutu siangpahrang hla ti a si. Nathan nih bia a phuannak (2 Sam. 7; cf. 8:1-14) le David nih Bethseba cung i a sualnak (2 Sam. 11) hrawng, ram a daih lio caan ah ṭialmi si dawh a si. A hnu tu ahcun teinak ca i lunglawmh raithawinak hla ah hman a si i kum fatin an tuah le tuah lo tu cu a fiang lo. Hi Salm he aa lo ngai in kan rel khawhmi cu 2 Samuel 22 hi a si.[1]
Caang khatnak in caang 30 tiang hi pumpak ṭahnak asiloah pumpak hla tiah ti a si i caang 31-50 tiang hi siangpahrang lunglawmh raithawinak Salm tiah auh a si. A zei a si hmanh ah nihin ni ahcun a huappi in lunglawmh raithawinak Salm tiah Baibal thiamsang pawl an zapi hnatlaknak in auh le min pek a si.[2]
Caang khat in caang thumnak tiang: Nangmah cu kan dawt a ti tikah hin a sullam cu nangmah na min cu hlorhin um ko seh tinak a si (cf. Slm. 30:1; 145:1) i cu lila cu a ṭhawnnak le a ralhruang an si. Pathian thazaang ṭhawnnak le a ṭhawngmi a khamhnak a langhnak a si. Caang hnihnak i phaw bantukin a ka huhphenh timi hi a holh umtuning ahcun na ki thawngin khamhnak ka hmu ti in fian khawh a si i hika i ki timi (horn) a hmanmi hmundang ah kan hmu lo. Hi hmanthlakbia cu Deut. 33:17 i a hun chimmi in a hliahphoih hngalh khawh a si. Bawmhnak ka hal i a ka khamh ti kha a chim duhmi sullam a muru cu a si i voi khat ca lawng ah si lo in Bawipa nih khamhtu a si kha a hmuhsak zungzal ko.[3]
Caang li in caang ruknak tiang: Hi caang chungah hin Salm caṭialtu harnak a tonnak kong kha a si. Thihnak nih a tlerhkhawnh hnawh peng i harnak nganpi chungah a um; tilian nih a tlun hnawhnak (cf. Slm. 42:7; 69:2) i a hmanthlak bia cu hlan pupa hna chan i tuanphung an rak ngeih mi rili ṭhawnnak (cf. Jonah 2:3-6; Ṭah. 3:54) nih minung cu rap bang in a fawihnak kong kha a si. Hi harnak chungin Bawipa cu a auh tik ah a aw cu van a phan i vancung biakinn in a aw cu theihpiak a si.[4]
Caang sarih in hleinganak tiang: Hi caang hna chung ahhin Pathian cu a mi hna bawmh awk ah a rung ṭum ia sining kha a hun langhternak kan hmuh. A fale le an lungretheihnak kha Bawipa nih fakpi an zawn a ruah. Pathian a hun i langhnak kha hmanthlak bia in kan hmuh hna i lihnihnak nih a langhtermi cu a thinhunnak kha a si i mei le meikhun nih an langhtermi cu a ral hna kha phu a hlamnak ding caah timhcia in a umnak kha a si. Cherubim cu va thla bantukin a hun i cit rianrang taktak in van in a min hna cu a hun zuan hnawh hna. Khuadawm hna cu a rangleng an si i (cf. Slm. 68:33) thli nih zuannak thla bantuk in a hun ṭhawnter i (cf. Slm. 104:3-4) cuticun vawlei ah a mi hna chanhnak rian cu a hun ṭuan. Muihnak in aa thuam timi le khuadawm nakpi nih a zulh a timi nih a chim duhmi cu Pathian ceunak a langh chinchinnak caah a hun hmanmi a si. A ral hna sin a hun phak tik ah rial le ṭeek in Ralkapbu Bawipa a si kha a thanh hna i cuticun a thal in a khah hna. Ahohmanh nih an doh kho lai lo, an dir-onh ngam fawn lai lo a ruang cu a ṭhawnnak nih rili tawne tiang a hlanh i vawlei hram vialte a tlirh dih.[5]
Caang hleiruk in hleikuanak tiang: Vancung khin a run banh a ti tik ah a kut a samh piaknak hna kha a si (Slm. 144:7; cf. 68:18) i a ka tlaih a hun ti tik ah a ka chanh tinak a si. Ti thuk chung in a ka chuah ti a sullam cu nincan lonak nganpi (chaos), a hnoksaktukmi sinak, cucu Pathian le a mi hna a ralkah peng ṭungmi kha a chim duhmi a si. Hihi khamhnak hmanthlak kha a si i Moses le a mi Israelmi hna a khamhnak hna tuanbia hmanthlak bantuk kha a si (Slm. 69:1; 144:7). Caang hleisarihnak i ka ral hna a ti tik ahhin miphun huap in an tonmi ral hna zong an si kho i thihnak tiang a pe khotu ral lianngan zong a si kho i muihnak ṭhawnnak zong hi a chim duhmi a si kho. Pathian nih a bawmh lo ahcun a zei ti hmanh in tei awk a ṭha lomi, ral nih an kulhnak kha a hun chim duhmi a si. Caang hleiriatnak ah an ka rat hnawh i a kan doh a ti tik ah a chim duhmi cu a ral hna nih an iap tuk i harnak an peknak kha a hun charmi a si i (cf. Deut. 33:35; Job 21:30; Jer. 18:17; 46:21) Bawipa nih a bawmhnak (cf. Slm. 23:4) kha aa bochan (Isa. 10:20). Caang hlei kua chung i ṭihnak chung in a hun timi hi harnak phun kha a si i hi harnak a timi a hmanthlak cu khenfial in khenh chihmi harnak (piahtana vialte) phun kha a si i cu chung in na ka chuah, na ka khamh ti kha a chim. Ka cungah a lung a tling a timi hi Pathian nih a salpa cung i a lung aa lamwhnak kha a si i cu ruang ahcun Pathian nih a bawmhnak le a khamhnak cu a si (cf. Slm. 41:11).[6]
Caang kul in kul le linak tiang: Amah dinnak ruang ah Pathian nih laksawng a peknak kha hika ahhin a chimmi kan hmuh i zumhawktlak sinak kha a chim duhmi cu a si i Pathian he tlamtlinnak nun a ngeih khawhnak kha aa lawmhnak a si. Cu ti i tlamtlinnak nun a ngeih khawh kha Pathian phunglam le nawlbia kha a zulh hna caah a si, cu lila cu Pathian nih tuah seh tiah a duh piakmi kha a si. Cucaah amah he cun ka sual lo a hun tinak le a thluachuahnak laksawng a hmuhnak cu a si a ti.[7]
Caang kul le nga in sawmthumnak tiang: Pathian nih zumhawktlak a simi hna le soisel awk a ngei lomi hna le a thiangmi hna cungah a dawtnak a langhter. Zumhnak, zumhawktlak sinak le thianhlimnak hi aa ṭhen kho lomi an si. Mi lungthin ṭhalomi hna, miruamkai hna cu Pathian nih a huat hna. Asinain Salm caṭialtu cu Bawipa dinnak ah khan aa lawm i a rianṭuanning in Pathian nih lam a hruai caah aa lawm. Hi bantuk Pathian dinnak le ṭhatnak hi ruahchannak caah a hrampi a si. Mi toi ah aa dormi caah cun harnak chung hmanh ah cu bantuk ruahchannak cu an ngei kho. Muihnak chung hmanh ah miding mi hna caah cun ceunak a um. Miruamkai hna nih cun Pathian cu zeiah an rel lo (Slm. 10:5-6) i Pathian a ṭihzahmi hna covo zong kha zei ah an rel bal lo. Asinain vanchiat a tongmi midingmi hna cu Pathian nih nun lawmhnak a pek hna. Pathian a kham kho tu phentu vampang zeihmanh an um kho lo, ralkapbu ngan pi zong an si men ko lai i ralhau nganpi a ngeimi zong an si men ko lai. Pathian umpinak nih teinak a peknak kha aa hnangampi mi cu a si.[8]Caang sawmthum chung i phaw bantukin a timi le Pathian cu aa dornak a sinak a hun chimmi cu caang hnihnak kha a hun nolhmi, a hun cinken ṭhanmi a si.[9]
Caang sawmthum le caang khat in sawmlinganak tiang: Hi caang komhmi nih a langhtermi cu Pathian sin in luatnak le teinak an hmuhnak hna hi an si.[10] Caang 31nak nih Pathian lawnglawng hi pathian dang vialte lak ah Pathian a sinak a langhter (Ex. 15:11). Hika i ralhau a timi hi kan lungpi ti zong in fian khawh a si (cf. Slm 42:10; Deut. 32:4; 1 Sam. 2:2). Caang 32 nak nih Pathian cu a ṭhawnnak a sinak kha a hun chim i (2 Sam. 22:33) a zohkhenhnak nih hin lawmhnak a pek i a lam cu a himter. Hi himter ti tik ahhin 'ka ṭhawnnak cu na tlinter' ti in sullam a ngei i caang 33 nak ahcun sazuk ke bantukin a ke cu a khul a ranternak a hun chim. Hlanlio ral an rak i tuk tik ahhin marzannak, rannak te pawl hi ralkap ṭha nih an ngeihmi ziaza an si (cf. 2 Sam. 1:23; 2:18; 1 Chan. 12:8). Cu ṭhawnnak cu pumpak nih a hmuhmi si lo in Pathian laksawng a si zia kha a hun langhter.
Caang 34 ahhin raltuk a cawnpiaknak (144:1) a hun chim i hi lio caan ah an cawn bikmi cu naam, fei le likuk hman thiamnak hna hi an si. Dar in sermi likuk tiah a holh umtuning nih cun a kan chimh i a chim duhmi taktak cu a ṭhawng tukmi likuk kha a si ko; a thal par kha dar in tuahmi a si i a ṭhawn tukah pathian-tuahmi ah an ruah ṭheu. Caang 35 ahhin Pathian cu a khamhnak phaw a sinak kha a hun chim. A huhphenhnak le a zohkhenhnak cu Pathian orhlei kut in a si (cf. Slm 63:8). Na ka zohkhenh tiah a timi hi a holh umtuning in kan hun char ahcun na ka bawmh tinak a si i 'bia na ka lehnak nih mingan ah na ka ser' ti in sullam fian khawh a si. Caang 41 ahhin a ral hna nih Pathian cu bawmh an hal ve nain Pathian nih bia a let hna lo.
Caang sawmthum ruknak nih a hun langhtermi cu harnak chungin luatnak (cf. Slm. 4:1) asiloah caang 33 i a rak chim cangmi ruahnak kha a hun langhter ṭhannak a si (cf. Job 18:7; Phut. 4:12). Caang sawmthum sarihnak ahhin ka ral hna cu ka dawi dih hna (cf.Ex. 15:9) a ti tik ahhin pumpak thangṭhatnak phun te kha kan hun hmuh khawh, asinain Pathian thangṭhatnak in a dongh ter. Ka tei hna hlantiang ka ngol hna lo tiah a hun timi cu na biang khat te lei kha hei chit hna timi Bawi Jesuh cawnpiaknak he cun a hun i hlaat ngaingai (Matt. 5:39) ko. Asinain Salm caṭialtu sining le dirhmun kha hun ruah piak ve tik ah fak tukin a ral nih an dohmi a si kha a lang. Caang sawmthum riatnak zong nih hin a ral hna an i ṭheknak, tei an sinak le a kehram ah an rilh konak kha kan rel khawh. Hi kehram ah a ti tikah hin upat peknak phun kha si lo in a ral hna an sungh i an thihnak tu kha a hmanthlak cu a si (cf. Slm. 110:5; Hab. 3:13). Caang sawmthum kuanak hi caang 32nak kha a hun char ṭhanmi a si i a ral hna a teinak kha a si. Caang sawmlinak i 'hnulei chit in' timi (cf. Ex. 23:27) nih ral hna an tlikzaamnak (Jos. 7:8, 12) kha a chim duhmi a si i a hmanthlak umtuning ahcun ral teitu nih teimi hna hngawng kha an lamh hna i (Jos. 10:24) an thah tawn hna (Jos. 10:26), cuticun amah a huatu kha a hrawh hna.
Caang sawmli le caang khatnak i bawmhnak hal in a aimi hna hi amah a huatu Israelmi kha an si ve ko; miphun dang lawng kha an si hlei lo (cf. 1 Sam. 5:12; Jon. 1:14. 3:8ff); asinain an bia cu Cung Nung Bik Bawipa nih a let hna lo. Caang sawmli le hnihnak 'thli nih a choihmi leidip' tiah a timi hi 2 Sam. 22:43 bia kha a hram deuh a si lai tiah zumh a si i a sullam cu ral hna an rawhralnak kha a si (cf. 2 Siang. 13:7). Dip cikcek in rial le leicet bantukin lamhnak nih a hun chim duhmi cu ningzah thlaih dih cikceknak asiloah teinak tahchunhnak bia an si (cf. Isa. 10:6; Mik. 7:10). Caang sawmli thumnak i ral thawh hmangmi miphun a timi cu ral tuk a thiammi ralkap hna kha a chim duhmi a si i cu hna kut in Pathian nih a khamhnak kha a hun chim duhmi cu a si. Miphun hna uktu tiah hika i uktu a timi hi a holh umtuning ahcun 'lu-tlai' kha si lo in 'sivai ngeimi miphun' tinak a si kho ve (cf. Deut. 32:33; 2 Sam. 22:44). Caang sawmli le li le caang sawmli le caang nga nih cun Pathian cu vawlei cung dihlak uktu a sinak kha pehzulh in an hun langhter ve. Siangpahrang min thannak cu a lianhngan tuk caah ral tuk hau lo in miphun hna nih a hmai ah an rak kun. Hi sining cu 2 Sam. 8:9ff ah kan rel khawh i siangpahrang Hamath nih siangparhang David cu hawikomhnak in laksawng a kuat i ral an i tu lo.
Caang sawmli le ruk in sawmnga tiang: Bawipa cu Israelmi hna caah lungpi a si. Hika i lungpi a ti tik ahhin messiah Siangpahrang, an Khamhtu tinak a si. Hi khamhnak rian ahhin ral hna cu tlamtling tuk in a teinak hna kha kan rel khawh i miphun vialte cung ah hlawrh a sinak kan hmuh khawh. Salm caṭialtu nih a hun langhter duhmi cu David hrinsor in Siangpahrang a hun pek hna lai i a pennak a dirh lainak kha a mi Israelmi hna thazaang a pek duhmi hna cu a si. Khrihfami vialte nih kan i hnangampi mi cu, cu Siangpahrang cu Jesuh Messiah kha a si i amah thawngin Pathian dawtnak le teinak cu kan hmuh khawh.[11]
[1] NIBC, 568.
[2] Barker, 814.
[3] IB, 93. 'Horn of my safety' ti in a hman i a sullam cu midang nih harnak an pe kho ti lai lo tinak a si. Pathian ṭhawnnak cu a caah luatnak petu le a vengtu an si; W.O.E. Oesterley, 165 ah rel chap.
[4] Ibid. Hika i thihnak a ti tik ahhin Sheol rap kha a chim duhmi a si. Hika i a hmanmi biakinn hi a Hebru holh ahcun hekal ti a si i vawlei biakinn tinak a si ko; asinain Slm. 11:4; Isa. 6:1; 29:9; 63:15; Mik. 1:2; Hab. 2:20 ahcun vancung biakinn mui in a langhter; Oesterley, 165.
[5] Barker, 814-815. Cherub a hun i cit a ti tik ah cherub nih siangpahrang sinak hmelchunhnak a ngeih i a chim duhmi cu Pathian ṭhawnnak le sunparnak a si (80:1). Cun caang 15nak i rili tawne tiah a hun hmannak nih Pathian nih vanrang toi sining (universe) vialte kha a khupthal a leh dihnak hmanthlak kha a si. A sal David a hun chanhnak ding ahcun Pathian nih hi thil vialte cu a tuah dih ko (caang 16); amah a bia mi hna cu Pathian nih a khamh hna ti kha a chim duh bikmi cu a si; CBC, 360.
[6] Anderson, 159-160. Israelmi hna cu rili chung in a rak khamh cang hna i atu zong ahhin a ka chuah tiah hika caang hleikuanak i kan rel khawhmi hi chuah sawsawh lawng hmanh si lo in hmun kaupi chung ah, kamhmi ram chungah a ka luhpi tinak zong hi a sullam a si kho ve; Word Biblical Commentary, Psalms 1-50, 174 ah fel deuh in rel khawh a si.
[7] Oesterley, 166. Pathian hmai ah tlamtling tein a thianghlim dihmi ahohmanh an um kho lai lo. Sihmanhsehlaw Pathian nih a sal le cu amah a ṭihzahmi, a upatmi ah a ser khawh ko hna ti kha kan philh ve lo awk a si; CBC, 361 ah zoh.
[8] Barker, 815. Hi caang hna hi Matthai 5:43-47 he hin epchun in rel ve ding an si tiah IB nih cun ruahnak a kan cheuh ve. A ngaingai ti ahcun hi caang hna chungah hin Salm caṭialtu nih a hmuhtonmi chung in a zumhnak a phuannak tu an hung si ti kha theihpi a herh. IB, 99 ah zoh.
[9] NIB, 748. Salm 3:3 zong ah hi hmanthlakbia hi kan hmuh khawh i caang sawmthumnak hi Phungthlukbia 30:5 he hin an sining aa khatmi an si; Anderosn, 162 ah rel chap khawh a si.
[10] Anderson, 162-165. Caang 32 -36 chung i a hmanmi ralthuam kong ahhin Pathian nih miding mi hna nih an i thuamh awk a simi ralthuam khan a thuamhnak hna hmanthlak kha a si i cucu Biakam Thar zong ah kan hmuh khawhmi a si (Efe. 6:10-20); CBC, 361.
[11] Barker, 816. A tlangpi in hi David hrinsor a ti tik ahhin, David ciruang kha a chim duhmi a si (Matt. 1:1) i velngeihnak le zaangfahnak a kan petu a si i cucu chiti thuhmi a sinak, biakamnak in a langhter i cucu David sin i biakamnak phun kha a si (2 Sam. 7:8-17); Unger, 769 ah zoh.
Credit: Rev. Dr. Lal Pek Lian Facebook
EmoticonEmoticon