Salm 17
A Sual Lomi Thlacamnak
1 Maw BAWIPA, kan nawlnak
a dingmi hi ngai tuah,
nangmah bawmh hal in ka aunak hi
ka theihpiak tuah.
Ka chungah hlennak zeihmanh
a um lo caah
ka thlacamnak cu ka theihpiak ko.
2 Ahmaanmi thil kha nangmah nih
na hngalh caah
keimah lei ṭanh in bia na ceih lai.
3Ka lung cu na hngalh,
zan ah ka sin ah na ra.
Ṭha tein na ka hneksak cikcek i
ka chungah duhnak ṭha lo zeihmanh
a um lo kha na hmuh.
4 Midang bantukin ṭhat lonak bia
zeihmanh ka chim lo,
na nawl kha ka zulh i puarhrannak
lam kha ka zul lo.
5 Na lam kha ka zulh zungzal i
zeitikhmanh ah ka pialtak bal lo.
6 Maw Pathian, na sinah thla ka cam i
na ka leh:
cucaah atu zongah hin keimah leiah
i mer law
ka bia cu ka ngaihpiak ko.
7 Maw Khamhtu Bawi, na dawtnak
khuaruahhar cu langhter ko;
na kiang kan um ahcun kan ral hna
kut chungin kan him.
8-9 A ka dohtu miṭhalo hna sin hin
Na mitfang bantukin
ka veng law
Na thlazung in ka hup tuah.
Huatnak in a khatmi ka ral nih khan
an ka dum,
10 zaangfahnak zeihmanh an ngei lo i
11 kaa mernak lei paoh ah khan
an rak um dih,
keimah thluk khawhnak ding
caan ṭha kha an bawh.
12 Chiandeih bantuk an si i thleh dih le
baoh dih kha an ka duh,
an i thuhnak hmun in chiandeih no
bantukin an ka bawh.
13 Maw BAWIPA, ra law ka ral hi
do hna law tei hna!
Miṭhalo hna kut chung hin
na vainam in ka chanh tuah,
14 na ṭhawnnak in an kut chungin
ka khamh tuah,
hi vawlei cung nun chung i
an duhmi thil vialte
tling tein a ngei khomi hna
kut chung hin ka khamh tuah.
An caah na khonmi dantatnak kha
an cungah tlunter law
an tefa hna ca zongah i za sehlaw
an tefa hna tefa chin hna ca zongah
i za rih seh.
15 Kei tu nih cun ka sual lo caah
na hmai kha ka hmuh lai i
cun ka hun i hlauh tikah nangmah
ka sin i na um caah
lunglawmhnak in ka khat lai.
Pumpak ṭahnak hla pakhat a si. Pathian sin ah a ral hna nihsawh nakin a luat nakhnga caah nawlnak thlacamnak a si. Puhnak a phunphun a tonmi chungin a sual lonak kha fakpi in a dirkamh. Fir le midang fahnak petu tiang puhnak le lungrumhnak a cungah an ngeih lio ah Salm caṭialtu nih cun Pathian lawnglawng kha a donghnak bik i bia a ceihtu ding ah aa thim. Biakinn hrimhrim ah Pathian nih bia a ceih piak naklai zaangfahnak a nawl (cf. 61:5; 1 Siang. 8:31-32). Hi Salm cu Babilon sal i an taan hlan le an taan hnu i biazai an ṭialning a kalning nih cun a huap (Slm 61 & 141 zong zoh chih). Caang hlei nganak nih hin thawhṭhannak hi a chim duhmi a si lem lo.[1]
A tawinak in hi Salm sining kan hun chim ahcun misual lo pa nih bawmhhalnak ca i a thlacamnak a si kan ti ko lai. Hi Salm nih a kan cawnpiak duhmi cu Pathian cung ah zumhnak ngeih i a dinnak kha i bochan ding a si timi hi a si.[2]
Caang khatnak le caang hnihnak: Pathian sin i zaangfah halnak thlacamnak a si. A dikmi a bia ngaih kha Pathian kha a fial. Hi ka i a dikmi a ti tik ahhin a dikmi nawlnak, cucu ṭahbu in nawlnak phun khi a si (cf. Slm 61:1; 106:44. 142:6). Ka chungah hlennak a um lo a ti tikah hin a holh umtuning taktak ahcun hlenthawinak cu a lei ah aa benh lo ti a si. Hmaiṭhazawn thlacamnak cu Pathian nih a ngai duh lo (cf. Isa. 1:15; Slm. 31:18). Thla kan cam tik ah kan lung a thian a herh i kan lei nih lih a chim lo ding a si.[3]
Caang hnihnak i bia na ceih lai, a hun ti tikah hin a chim duhmi cu 'Nangmah (Pathian) hmai ahhin ka dinnak cu ni bang in tlang ko seh' ti in a biafang bakin kan hun leh ahcun fian khawh a si ko nain a hun chim duh deuhmi cu tlangbawi sin in na biaceihnak le bia na khiahmi cu ka hngak ko tinak a si. Na mit nih a hmaanmi hi hmu ko seh tiah a hun nawl ko; puhnak a tongmi pa i zumh awktlak a sinak kha hun hmu hram ko sawh tinak phun khi a si.[4]
Caang thumnak: Salm caṭialtu nih fiangte in a hngalhmi cu a fakmi fahnak a tuar ding ah a sualnak le a hmurka in Pathian a ralchanhnak a um lo kha aa hngal. Pathian aa bochan i a lungthin a thuk bik hmun in a zumh caah rak ka hneksak ko tiah thla a camnak kha a si. Zan caan hrimhrim ah rak ka hneksak seh ti kha a duh, a ruang cu hi caan hi a rian siseh, midang he hawikomhnak in siseh a dang i a um caan kha a si i amah te lawng Pathian sin i um a duh lio caan a si caah a si. Pathian kan nun hi dothlat dih cekcek ko timi nih a langhtermi cu zeitluk in dah Pathian cungah zumh awktlak a si i nawlngaimi a si kha a langhter.[5]
Caang linak le caang nganak: Salm caṭialtu cu a bia le a tuahsernak hrimhrim ah zumh awktlak a sinak kha ralṭha te in a langhter caah Pathian nih a thuk deuhmi hneksaknak kha a pek. Puarhrannak lam a zulmi hna he aa kom lo. Hi bantuk mi hna hi Biakam Hlun misual pawl tiah ti an si i thil an fir, mi an ramh i lai an nawng tawn (cf. Jer. 7:11; 18:10). David cu mifir mi hna bantuk in a pialmi a si hrimhrim lo. Hika i Bawipa lam a timi hi miṭhami hna zulhmi lam a si i mi puarhrang pawl zulhmi lam kha a si lo.[6]
Caang ruknak: Ka bia cu ka ngaihpiak ko tiah Pathian a auhnak a si. Lungthin apnak in thla a cammi cungah Pathian bialehnak kha a hngak (Slm 141:1). Hlan lio ah Pathian nih a rak bawmh bantuk khan ka bawm rih seh ti kha a saduhthah cu a si.[7]
Caang sarihnak: Hi caang chung bia hna umtuning nih thlalang bantukin a hun kan hmuhtermi cu Rili sen an tan lio i khuaruahhar in Faroah kut in an rak luatnak kha a si (Ex. 15:1-18). Pumpak luatnak ca hrimhrim ah Salm caṭialtu pa nih hin hlan i Pathian nih luatnak a rak pek hna bantuk khan a kan pek ve lai ti kha aa ruahchan i Pathian a bochannak a langhnak thlacamnak a si.[8]
Caang riatnak le caang kuanak: Ralṭha ngai in Pathian a auhnak nih zeitluk thuk in dah an i pehtlaih ti kha a langhter. Na mitfang in kan veng law ti le na thlazung in ka hup timi hmanthlak bia kha a hman i Pathian nih a dawtnak le a zohkhenhnak a langhternak a si. Pathian a dawmi hna cu hi bantukin Pathian a ven hna (cf. Deut. 32:10-12).[9] Fak tuk in a huatu a ral hna kut in Pathian nih a chanhnak ding ah thla a cammi a si i Pathian thlazung tiah a hmanmi hi Izipt pathian hi thla a ngei i ni-pathian an timi hmanthlak le cherubim thla asiloah vate nih a fale a vennak hna thlazung hna hi lungthin ah a langmi an si kho.[10]
Caang hranak: Zaangfahnak an ngei lo tiah hika i a hun chim tik ahhin a biafang umtuning ahhin 'an thaunak vialte kha an kharkanh dih' hna ti bantuk khi a si. Thau ti hi Biakam Hlun nih a cun dohnak lungthin ti in a fianter (cf. Deut. 32:15; Slm 73:7; Jer. 5:28). Cucaah hi caang nih a chim duhmi cu a ral hna hi dohnak lungthin a ngeimi an si ti kha a si. Lungthin thau (Slm 119:70) a ti tikah hin nawl a ngai lomi tinak a si (cf. Isa. 6:10).[11]
Caang hleikhatnak: Ka kalnak paoh ah an ka zulh an ka dawi ti tik ahhin an ka hlonh tinak a sullam a si. Cuticun vawlei i a tluk khawh nakding kha caanṭha an kawl. Hika i vawlei tiah a hun hmanmi, Lai Baibal Thiang ah a hun langhter chih lomi te hi, vawlei tang vawlei hmanh hi a chim duhmi a sullam a si kho.[12]
Caang hleihnihnak: Hi a ral hna hi an thazaang bochan in a lor ngaimi an si. An hruaitu le bang cu chiandeih bantuk in mi thleh-bauh dih a duhmi muisam a lang. A kalnak kip ah an bawh.[13] Hi nih a langhter duhmi cu a ral hna nih hrawh dih cikcek an duh tinak kha a si. (cf. Slm 7:2; 10:9; 22:23).[14]
Caang hleithum le hleilinak: Lungthin faak ngai in a ral hna cung ah phuhlampiak a duhnak kha a lang. Miṭhalo hna vainam kutchung in Pathian nih a khamh nakding ah thla a cam. Miṭhalo hna cu 'Na kut in that hna law asiloah annih cu hi vawlei hin hlo dih hna, a nungmi sin in an covo lakkanh hna,' tinak bantuk a si. Thluachuahnak bia a lo ngai nain anmah ca le an techin fapar tiang in chiatserhnak bia tu an si (cf. Slm 142:5). An paw in an i khon dingmi dantatnak cu a si. [15]
Caang hleinganak: Salm caṭialtu nih a donghnak ah a thlacam theihpiak a si lainak kha a lawmh. Thih hnu i zungzal nunnak ding caah aa ruahchanmi si lo in atu a nunnak ah lawmhnak le himnak a hmuh nakding kha aa ruahchan. Cuticun dinnak he Pathian mithmai kha a zoh lai i Pathian zong nih mithmaiṭha a pek ding kha aa ruahchan. Cuticun zan i Pathian nih a hneksak nakin a hun i hlauh tikah Pathian he hawikawmhnak caanṭha a hmu lai. Pathian hmai hmuh ti tikah thukpi in i pehtlaihnak kha a chim duhmi a si (cf. Slm 11:7; Nam. 12:8). [16]
[1] IB, 86-87. Hi Salm hi a chawlphen i a ummi sining cu 1 Samuel 23:25ff hi a si i ca ṭialtu hi ral nih an kulh tuk lio si dawh a si i cu hmanh ahcun a ral hna lak ah amah a hua tukmi, puarhrannak in a khatmi pakhat hi um dawh a si (caang 12). New Bible Commentary, 21st Century Edition, 495 ah zoh.
[2] Oesterley, 161.
[3] Anderson, 148.
[4] Ibid. Pathian nih ka dap in ka pur dih cikcek seh ti kha a duh i cuticun a dinnak kha thanh piak ding in nawlnak a si; CBC, 359.
[5] Barker, 813. Zan caan hi ruahnak a lenvah tuk lio le ṭhatlonak a ruah caan zong a si ve i hi lio caan hmanh ahhin Pathian nih ka hneksak seh ti kha a duhnak cu a si. New Bible Commentary, 21st Century Edition, 496 ah zoh.
[6] Ibid.
[7] Anderson, 149. Na hna ka chit piak ko ti hi hmanthlak bia a si i a thlacam ngaih piak ding ah nawlnak a si (40:1). Van in vawlei lei hun zoh i a bia rak ngaih piak phun khi a si; CBC, 360.
[8] Word Biblical Commentary, Psalms 1-50, 163.
[9] Barker, 813. A thlazung timi kong ahhin Salm 61:4 le Ruth 2:12 zong hi rel chap ding a si.
[10] IB, 89.
[11] Anderson, 150. An thau he an lungthin an khar ti tik ahhin a chim duhmi sullam cu midang cung i zaangfahnak zeihmanh ngei lo ding in an lungthin an khar tinak a si (cf. Job 15:27); Oesterley, 160 ah rel chap khawh a si.
[12] Ibid.
[13] IB, 90.
[14] Oesterley, 161.
[15] IB, 90.
[16] Ibid., 91.
Credit: Rev. Dr. Lal Pek Lian Facebook
EmoticonEmoticon