Salm 4
Zanlei Thlacamnak
1 Ka au tikah ka let tuah,
maw Pathian a ka chanhtu,
Harnak chung i ka um tikah nangmah
nih na ka bawmh tawn
Atu zong ka zaangfah law
ka thlacamnak hi
ka theihpiak tuah.
2 Nannih minung hna, zei can dah
nan ka serhsat lai?
Zei can dah santlailo thil kha
nan duh lai i lih bia kha
nan dawi lai? Selah
3 BAWIPA nih amah ta si awkah
a ka thim i
ka auh tikah a ka theih ti kha
philh hlah u.
4 Ṭihnak ngei u law nan sualnak kha
ngol hna u;
Hi thil hi nanmah lawng tein
nan inn khaan chungah thuk piin
ruat tuah u. Selah
5 BAWIPA cu a hmaanmi raithawinak kha
pe u law
amah cu i bochan tuah u.
6 “Thluachuahnak hmu u si law
kan hei duh hringhran dah,”
a timi tampi an um.
Maw BAWIPA, kan cungah
zaangfahnak run ngei ko.
7 Nangmah nih lawmhnak
na ka pekmi cu,
din awk zu tampi a ngeimi le
ei awk rawl tampi a ngeimi hna
an i lawmhnak nakin
a ngan deuh.
8 Hnangam tein ka it lai i
kaa hngilh fawn lai,
BAWIPA, nangmah lawnglawng nih
him tein na ka umter.
Hi Salm cu zanlei hla a si i thlacamnak in Pathian an fuhpanhnak a si. Pathian chung i an hnangamnak langhternak caah hi Salm nih a hun bawmhmi hna cu Pathian cu hringtu Pa bantukin a zohkhenhtu a si i amah sin ah an piahtana le harnak vialte an chiah dih.[1] Salm fung thumnak he an tuanbia sining aa khat ko nain hi Salm i a ṭahnak hla hi cu Pathian zumhnak hla ah a hun i cangmi a si.[2] Pathian sin in mithmai ṭha hmuhnak le khamhnak ca i thlacamnak a si.
Caang khatnak: Pathian sin i zaangfah halnak thlacamnak a si i amah belte ruahchannak a dongh ruang i ṭah hnawh phun in halmi a si lo, a ruang cu Pathian cu ka dinnak[3] na si tiah a auh. Pathian nih a rak zaangfah ruangah amah cu hnangam tein a zumh i Pathian nih cun a hmaanmi kha a dirpi caah Pathian cu ka dinnak a si, a ti.[4] Hika i a thlacamnak, lungthu bantuk thumkomh in a hun chimmi cu: ‘ka let tuah’ ti le ‘ka zaangfah tuah’ ti le ‘ka ngaih piak tuah’ ti hna hi an si. Ka let tuah a ti tikah amah a auh kha a si i keimah cungah a lungthin um seh tiah auhnak bantuk a si i a ruahchannak cu Pathian cung ah a chiah bak. Ka zaangfah tuah a ti tik ah velngeihnak langhter tinak a si (Ruth 2:10) i Pathian hmai i mithmai ṭha hmuhnak phun zong a si fawn (Noah; Gen. 6:7-8). Ka theih piak ti tikah, rak ka zawnruah ko tiah nawlnak phun khi a si.[5] Harnak chung in a ti tik ah a sullam cu ri khiahpiak le khenkhamnak chung in ti zong in fian khawh a si.[6]
Caang hnihnak: Nannih minung hna a ti tikah hin a biafang ning in cun ‘mi fapa hna’ tinak a si i a chim duhmi cu an mibu nun chung i mi a hip khomi hna (cf. Slm 49:2) tinak a si.[7] Hi hna hi biaknak a hlawmi hna, zumh awktlak lomi hna an si. Thinlung chungah a hung langmi cu Moses nih hi bantuk minung hna a rak hrawhnak hna (Ex. 32:20) siseh, Elijah nih naal profet pawl a rak tei hna nak le a hrawh dih hna nak kha an si (1 Siang. 18:19-40).[8]
Caang thumnak: Phung ngeilo siasal biami le mi doh hmangmi hna nih an hun theih a herhmi cu Bawipa nih amah sin ah aa pumpe i zumh awktlak mi hna cu amah caah a thim hna ti hi a si. Hi bantuk Pathian a ṭihzah mi hna thlacamnak cu Bawipa nih a ngaihpiak hna.[9] Hika i thimmi timi hi a biapi ngaingaimi a si i hi Salm i a muru zong a si. Bawipa nih a thleimi asiloah a thimmi hna cu fel tuk in a zohkhenh hna i an thlacam a ngaih piak hna.[10]
Caang linak: Ṭihnak ngei u law sual hlah u a ti tikah Pathian mertak riangmaang i sual kha ngaihthiam khawh a si lo a ti. Ṭihnak ngei u a timi hi a biafang taktak ah cun nan thin hung u, ther le phang in um u ti bantuk khi a si. Phuhlam duhnak in a ral kha a lehrulh hna nak si lo in lungthin tu a cheuhmi hna cu, nanmah lawng tein in nan inn khaan chung ah Pathian bia lehnak kha thukpi in ruat u a ti hna.[11] Thukpi in ruat u a ti tik ah pathian dang va fuhpanh kha si lo in Yahweh Pathian sinah zumh awktlak in um kha a si.[12] Na chiaṭha thleidannak in nangmah le nangmah i zohṭhan ti zong in fian khawh a si. Cuticun Pathian hmai ah daite in um i amah cu zumh awktlak te in zumh le bochan kha a si.[13]
Caang nganak: Sualnak mertak in a hmaanmi raithawinak Pathian sin pekchanh kha fial a si. Hika zawn ah hin lenglei raithawinak menmen kha hi Salm biazai ṭialtu nih hin a chim duhmi a si lo; chunglei taktak in thlennak ngeih hnu, phundang deuh in hun chim ahcun ngaihchihnak taktak he raithawinak tuah kha a chim duhmi a si. Hi biazai ṭialtu hi a cheu nih cun tlangbawi zong a si kho men tiah ruah a si. Amah hi Pathian a zumhnak ah lungpi bantukin a fekmi zumhnak a ngei i zumhnak ah aa thuimi a hawile zong nih a hmaanmi ngaihchihnak he Pathian an i bochan ve ding kha a duhpiakmi hna a si.[14] Midingmi raithawinak ti zong in an ti tawn, a ruang cu raithawi duhnak sawsawh kha si lo in Pathian biatak cawn a duh taktakmi, miding nih a pekmi raithawinak a si caah a si.[15]
Caang ruknak: Hika i thluachuahnak a timi hi Aaron sin in kamhmi thluachuahnak bia phun kha a si (Num. 6:26). Na mithmai ceu kha kan cungah tlanter ko ti bantuk kha a si i Pathian mithmai ceu nih cun thluachuahnak a kan pek taktak.[16] David nih fiangte in a hngalhmi cu Pathian cu thluachuahnak hrampi a si ti kha a si. Mi tampi nih tiah hi ka i a chimmi hi a sullam a fiang kho tuk lo, asinain tuukhal ṭha a simi David nih cun Pathian thluachuah biakamnak cu miphun ca le amah ca a si kha fiangte in a hngalh.[17]
Caang sarihnak: Pathian bochannak laksawng cu vawlei thilri thluachuah vialte nakin a ngan deuh, man a ngei deuh ti kha hi caang ahhin kan hmuh khawh.[18] Hika i lawmhnak a timi hi thinlung lawmhnak taktak kha a chim duhmi a si. Din awk zu tampi le ei awk rawl tampi a ti tikah hin Israelmi hna nih vawlei in a chuakmi ti-rawl thluachuahnak kha lawmhnak ca i an tahfung a si tawn (Deu. 28:47; 29:22; Neh. 8:12; Est. 9:17-18; Phut. 14:10; Phuc. 2 9:7; Isa. 9:3; Jer. 25:10; 33:11-12). Barli changvut hi April thla thokka hrawng ah an zun tawn i changvut hi May thla dongh lei ah an ṭuan tawn. An mitsur zu le chiti hna tu hi cu September thla dongh lei ah an theitlai lak an cu i Israel mi hna an nunnak thluachuah a si tiah an ruah. Hi thluachuahnak nakin a lian deuhmi lawmhnak thluachuah cu Bawipa nih a pekmi hna cu a si.[19]
Caang riatnak: A ral hna nih siangpahrang cu a lung dong sehlaw a sunparnak duai seh ti in an i zuam cuahmah lio ah David cu a thin a phang lo. A kalnak lam kha Pathian sin ah a ap i dai tein aa hngilh kho. A ral hna cu thinhung le ingpuang ngai in an ih lio ah David cu ‘daihnak’ kha a hun tep i cu daihnak cu Pathian sin in a rami thluachuahnak phun kha a si. Pathian chung lawnglawng i a hnangamnak nih khan dai tein a hngilh ter khawhnak cu a si. Him te in na ka umter a timi sullam cu daihnak nih a ka umpi tinak a si.[20]
[1] Barker, 797.
[2] Unger, 752. Jerome zong nih zumhnak he a hun pehtlaihter mi hi a hun uar ngaingai ve. p 527. Salm fung thumnak he aa pehmi a si tiah a ti tu scholar zong an um ve. IB, 30 ah rel.
[3] Kan Lai Baibal Thiang ahcun ‘chanhtu’ ti in leh a si. John Calvin zong nih a ka chanhtu (my protector) ti in a fianter ve. Calvin, 13. NIBC nih hi ka zawn i dinnak timi ahhin Yahweh Pathian cu dinnak aa tlaihmi Pathian a sinak a langhter a ti. NIBC, 560.
[4] IB, 31.
[5] Waltke & Houston, 228-229.
[6] Oesterley, 130.
[7] NIBC, 560.
[8] Waltke & Houston, 231.
[9] Unger, 752.
[10] CBC, 353. Thleimi ti tik ah a thiangmi ah zarh tinak he hin a sullam aa khat (cf. Ex. 8:22; 9:4; 11:7; Salm 16:10; 30:4).
[11] IB, 32.
[12] Oesterley, 131. Paul nih Biakam Thar chung zong ah a hman ve (Efesa 4:26).
[13] Unger, 753.
[14] Weiser, 121.
[15] IB, 33. Nawlngaihnak phun in pekchanhmi raithawinak bantuk a si awk a si (1 Sam. 15:22 le Salm 50:14) tiah Kenneth L. Barker nih cun a ti. Barker, 798 ah rel chap.
[16] CBC, 354. Pathian a nih mi mithmai cu mithmaiṭha hmuhnak a si ti kha Jerome zong nih a dirpi ve (Salm 44:4; 89:16; cf. Deut. 33:28); p. 528.
[17] Barker, 798.
[18] NIB, 698.
[19] Waltke & Houston, 240.
[20] Barker, 798.
Credit: Rev. Dr. Lal Pek Lian Facebook
(Amah (Rev. Dr. Lal Pek Lian @ Church Pastor, IBC) nih Salm Hrilhfiah a kan ṭialpiak cuahmah lio ah zapi rel khawh ding in a post mi chung in tår chinmi a si.)
EmoticonEmoticon