Babilon Rallian:
Thlapa a mui lai i ni a tlang lai lo!
Zeitindah profet hna nih anmah chan lio vawleipi uktu
Babilon a rawh lai nak kong kha an rak chim ngam? Annih lio ah online cung in
au len awk a um kho fawn lo. “Ralkapbu Bawipa cu siangpahrang a si lai caah
thlapa cu a mui lai i ni cu a tlang lai lo,” (Isa 24:23). Hihi Babilon pennak a
rawh lai nak kong a si. A sualnak le ṭhatlonak vialte cung ah Pathian
thinhunnak a tlak ni a si lai, an ti. “Mah hihi vawlei cung miphun dihlak cung
i a tlung dingmi thil cu a si,” a ti (Isa 24:13). Hi rawhnak phun hi thlapa a
muih lai nak le ni a tlan lai lo nak he a tahchunh. Khuacaan kong a si lo.
Babilon rallian kut tang i an um lio a si caah a thlam lawng in an rak chim
ngam. Cucu nihin kan boruak nih a fianter ngai.
Nihin kan boruak holh cun, Babilon nih Israel mi hi voi
thum bakte uknak a rak chuh hna. Jerusalem khuapi le Biakinn a hrawhpiak
hna—nihin boruak holh cun, a khanghpiak dih hna. Zeimawzat cu Babilon ram ah an
i kalpi hna i Babilon ah cun sau nawn te khua an va sa hna. Sihmanhsehlaw
zeitindah profet nih hin vawleipi uktu Babilon rallian sal an taan lioah a rawh
lai nak kong hi a chim ngam? A ral a ṭhat hlei a si maw? Pathian nih a fial
caah dah a si?
Profet hna nih Assiria siseh Babilon siseh Persia siseh an pennak a rawh lai nak kong an chim tikah an ruahdamh mi cu a rak si lo. An chim mi khi a tling colh fawn. Vawleipi uktu pennak cu a lo taktak. Assiria pennak cu profet bia kum 50 a rauh hnu ah Babilon nih a tei i a pennak a lo taktak, BC 586 ah a rak si. Cucu Pathian nih dan a tat hna, an ti. Zeicahtiah Pathian a um an hngalh ko nain an zum duh lo. John Barton nih cun, Pathian phung, Natural Law ti mi, Pathian a um ko nak le Pathian a um an hngalh ko bu in a phunglam an zulh duh lo mi ruangah a si, tiah a fianter. Cucu Paul fianter ning a si ko cu mu (Rom 1:18ff.).
Cucaah cun, Pathian cu zeizongte uknak le zeizong vialte
cung ah nawl a ngei, kan ti tikah hin, minung ziaza uktu a si ti nak a si.
Minung nuncan ziaza vialte a uk ti langhternak ca ah miṭhalo hna ṭhatlonak le
minung sualnak vialte kha a thianh. Cucu Paul nih a fianter bik (Rom 1:18ff.).
Pathian thinhunnak cu vancung in a rung tla, a ti. Pathian thinhunnak cu vailam
cung ah a lang. Pathian thinhunnak cu sualnak cung ah a si caah a thiang. Fapa
Jesuh hmanh a zuah ṭung lo, sualnak ruangah vailam ah a thi ko.
Martin Luther nih khan, Pathian nih kan duhnak ṭhalo a
hrawh zeicahtiah A Duhnak kan duh khawh nakhnga a si, tiah a rak fianter. A ti
mi cu, “Pathian cu nunnak petu le khamhtu a si nain, hi rian tlinter nakding ah
cun, hrawktu le dantattu zong a si (He kills and destroys). Hi rian hi a ca ah
thil dangpi a si ko nain a rian tlamtlinh awk ah cun hi lam hin rian a ṭuan.
Kan duhnak a hrawh i A Duhnak cu vawlei ah a tlinter,” tiah a rak ti.
Assiria cu pathian tampi a bia mi an si. Babilon pathian lubik cu Marduk an ti i vancung pathian vialte bawipa a si, an ti. Assiria le Babilon nih vawleipi an rak uk bal nain Pathian hi vawlei uktu taktak a sinak le vawlei bawi taktak a sinak kha hi pennak a rawhnak nih hin a fehter. Zeicahtiah Pathian pennak nunphung he aa ralkah caah a si. Ralkap thazaang in mi a uk mi paoh hi an chan a sau bal lo. Paul M. Kennedy ti mi pa nih AD 1500 in AD 2000 (1980 tiang) karlak, Ralhrang puarpennak nih a chuahpi mi kong a dothlat tikah, Ralhrang nih ram an uk paoh cun ram a rawk; Ralkap thazaang in hramhram lo in rammi a pen mi hna paoh nih ram chung ah rawhnak an tlunter, tiah a rak ti (The Rise and Fall of the Great Powers, 1987). Pathian duhnak le dinnak he aa ralkah mi, Pathian pennak he aa ralchanh mi, pennak le uknak cu an lo lai.
Nihin kan ram Babilon Rallian pennak hi Pathian pennak
he aa ralkah mi a si caah a rawk te ko lai. Ramchung ah zeitluk in dah
rawhralnak a tlunter ti cu kan mit hmuh le kut tongh a si cang. Cu ni cu,
“Thlapa a muih ni le ni a tlan lo ni,” a si ve te ko lai. Khuacaan kong ka chim
lo fawh. Ka mang kong ka phuang lo fawh. Zeitindah kan chim ngam khawh? Tuanbia
uktu le ṭialtu taktak cu Pathian a si, ti kan zumh. Tuanbia nih tehte a khaan
cang. A hi, Kawlram Hitler hi, a sualnak le ṭhatlonak le a puarpennak hi,
Pathian nih nawl a ngeih ko. A lenglang ṭhawnnak lawng a uk lo; a lungput le ziaza
zong a uk. Faro bang a lung a hahter hi kan ca ah a ṭha lai ti ruat ta lo in
Pathian nih a kan hngahter bal lai lo.
Babilon Rallian lio te hrim khan profet hna nih an chim mi cu, zumhnak hi a biapi an ti zungzal (cf. Habakkuk 2:4). Zumhnak, siloah zumh awktlak sinak, siloah zumhfehnak, siloah Pathian duhnak he aa tlak tein nun kong hi an chim zungzal. Zeicahtiah Israel mi zeimawzat kha, Assiria le Babilon bantuk in an nung i an nawl an rak i cawn luaimai. An pathian pawl a thli tein an rak biak len ko kha, profet nih an rak hmuh diam ko hna (Ezek 8:5-13). Naal profet pawl nih cun, “zeizong vialte a that lo ko zongah khan, zeizong vialte a ṭha dih ko, an ti hna,” (Ezek 13:10). Bawipa nih cun a ṭha zong a chia zong zeihmanh a tuah lai lo, (Zefaniah 1:12b) ti tehna an ti cuh. Babilon kal ning in an kal chin lengmang cang. An rak i Babilon tuk hmanh kha an i hngal kho lei ti lo. Cu thil vialte an hmuh ko nain, an lung a rak dong naisai lo, zeicahtiah a tang mi mi tlawmte zumhfehnak le Pathian dinnak he aa tlak in nun an i thimnak hi Pathian nih a philh lo, ti an i fiang. Nihin holh cun, Babilon rallian rian a rak ul mi, zumhtlak tein a rak nung mi, mi tlawmte thawngin Pathian nih a kan khamh ko lai, ti an hngalh. Shadrak, Meshak, le Abednego nih cun Pathian phung a ralchanh mi Babilon Milem hmai ah cun a kun in an rak kun duh lo i, “kan Pathian nih a kan khamh lo zong ah hi milem hi cu kan bia kho lo,” an rak ti hna (cf. Dan 3:17).
EmoticonEmoticon