NU LE VA NAWLTHIAM
Cung Cung cu zung cazi a si. Nikhat
cu zanlei zung ṭum pah ah a hawipa Lian te he an i tong
i, an inn ah a auh pah. An pahnih in cun an hung ṭin
ti. Cung Cung le Lian te an hungṭin i tual can ceo hrawng an hung phanh
ahkhin vancung thaizuar hmanh nih iang lo awk in a dawh mi Cung Cung nupi cu, a
van i tamh a van i tim i, a rim hmui hiar mir ten a hung chuak i, "Aw….
Atu maw nan ṭin, suimilam pali a tlin khan cun mit
hram cat loin ka rak in zoh cang hna cu ta," a ti pah in Cung Cung saphaw
zal cu a van hlan i inn chung lei ah an lut. Kawi Lian mah hi kan nu cu a si.
Amin cu Sui te tiah kan auh, a cheu nih cun Rosie ti zong in an auh. Sui te,
mah hi ka hawikom ṭha ngaingai Kawi Lian a si tiah
theihthiamnak a hei tuah hna. Lian te nih cun Sui te thuamh ning cang te hna a
hei zoh ah a sia a rem lo i, Aih…. Kawi Cung a tu hi lennak ding hoi nan ngei
da ra, keimah hmai khah lo ruang hna ah maw ṭul
lai u ci," tiah a ti. Cung Cung cu a khuaruah a har, a ruat i," Aw….
kan ngei lo dahkaw, zeitin tiah maw,…Sui te thuam hna hi dara…. Ha…ha…ha…, a
nih cu mah ti um hi a mah ngeih a si, zung ka rak ṭin zongah mah ti khan a rak ka don zungzal ko. Ka dua kan i
hmuh lo nak a sau tuk cang i, dahkaw saupi in hung kan leng seh tiah kan auh
cu," tiah a hei ti.
Kawi Lian lung chung ahcun, "um
nupi le nih mah tluk tuah cang cun zeidah, harnak zong hi a tuar a nuam ko lai
hen ta" tiah a tek za a tu. Mah ti cun Lian te le Cung Cung cu mileng khan
ah bia nuam an sai i, bia cu dong lo thawl in an i ruah. Sui te cu rial hrai
pahnih le khazauh (Tikkali) le tiah a hung lut i, "Nan ti zong a haal tuk
cang lai…. Lakphak tisen pi tal hi ding ne u, a ti pah in an hmai i cabuai cung
ah a van hun. Lakpak an din dih tlawmpal ah," ti zong a sa pah cang i
kholh u law zan riah zong kan ei pah lai, Lian te nang zong tu zan cu kan mah
inn ah zanriah na ei lai, na ṭin lam zong a hlat, umnak cio pei a si
ko cu, a tlun awk hmanh i na kan sak lo, tiah an pati kholh a fial pah cun
khualtlung zong zanriah hrawm a sawm pah.
Zanriah cu an heidum i, "khah… zeihmanh meh zong kan ngei lo fawn hih… Cung Cung hi cu anthor hang le sapherh phomh hi a duh bik tawmmi a si i, mah cu dah kawh ka tuah ko hi, nang hna na ei khawh phun a si dek maw? A rawl chuan thaw lo pi ka ei bal ve hei ti awk tal ah," tiah Lian te cu bia a ruah pah in meh a hei suah hna.
Sui te cu tangkua a sungmi, mino te
a si. An i umhnak zong a sau rih lo, nau zong an ngei rih lo. Sin um zong an i
chiah fawi lo. Anmah pahnih te lawng luat tein an um. An i nuam ngaingai. Zing
fate Cung Cung zung a kai can paohah a rak thlah i, Bye…bya…. Tiah a za a zauh
tawn. Zung tum csan a za deng cang ti cun pianghlim tein a tuah i, inn tual par
tiang a rak don tawn. Inn an phanh in a thil thuam a ke dan le a kep te zong a
mah nih a phoih piak dih i, a thil a thlen tawn. Hi tihin an um i, zei tik
hmanh ah an mitfak hmanh in an i zoh bal ve lo. A hmu mi hna paoh an tha a rak
nuam cio i mirh zuai in an um cio ko.
Lian te zong cu mah hna nu-va a hmuh
hna ahcun a hngar tuk hringhran hna i, innṭin lai zong a zuam ti lo. A mit thlam ah
an nu Ṭial te kha a cuang ve Ṭial te midai ziziar te a si i, ca zong thangkua tiang cu a
cawng ve. Inn chung khar rian a ṭuan tukmi a si i, zeitikhmanh ah kut
lawng in ṭhut sawh mui a hmu bal lo. Lian te zung
a hung ṭum caan zong ah hin veikhat veihnih cu,
aw an hung ṭin cang maw? Tiah rak chawnh zong a
hmang ve tawn. Vei tam deuh cu a rian a tam tuk ah hin chawnh lo zoh lo hin a
um tawn.
Sui te bangmirh ziamman in tual can
ceo tiang rak don le thil rak thlen piak le mah zong pianghlim hirhiar te in
rak um hmang pawl cu a si nemman lo. Lian te tha ba ngai in zung a hung ṭum caan i, Ṭial te ti van ka suah ta hnik law, a ti
caan zongah "aw… nangmah tein rak i suah chung ko kun, ka rawl a phul lio
a si ai" tiah nem tein a ti tawn caan ahcun Liante cu a thin hung lem lo
in a tha a chia tuk tawn. Thlanhripi pawt in rianṭuan
nak in a hunh tlun caan zongah a mah te in pavuah a lai i, a thlan cu a hnawh
tawn. Cung Cung nupi he cun van le vawlei an si.
Ṭial
te hi miṭha lo a si lo, phunhran hmang le mi puarṭo zong a si pek lo. Mi nunnem te le mi ṭuan tho ngai a si. Thu hluhmahin a hngailh i, thawh tawlh
hmangmi nu phun zong a si lo i, va le upatmi nu ṭha
te a si ko. Asinain Sui te nih Cung Cung zungkai lai i a thlah le zung a ṭum i a don tawn le a zit le a muai bantuk si lo in Lian te
zung a hungṭum caan ah a calin thlan hri pi a luang
i, a biang cu ṭial thukthak in ummang lawngte a neh
dih. Lian te caah rawl a chuang i cuti cun awlok chong in aa tuai len ko a hmuh
tikah Lian te cu a lung hna a hnok chin i, chawnkhian loin amah lawng a tha a
damh tawm.
A mah caah ei awk din awk a chuan
piak, a reu piak i , thil zong ṭha tein a tim piak lengmang ko nain, a
mah caah ṭhut mui hmu loin a tuai lengmang i, a
thlan hri a pawt ko nain Sui te bang pianghlim tein um i tamh le don chukcho
hna a hmang lo caah Lian te cu zeitikhmanh ah a lung a tling bal lo Sui te bang
si ter a duh. Cungcung le Suite an umtu ning cang a hmuh hna hnu cun an nu Ṭial te sin tlun lai cu a zenh thluahmah ko.
Cu caah cun nu hna nihin va le duh
phun le uar phun hi hngalh piak i zuam awk a si. Nu hna zong nih zeibantuk
minung dah an si ti theih hi biapi ngaingai a si. Pakhat chan (ေခတ္မွီ) a phan tuk mi si i pakhat nih chan (ေခတ္မမွီ) a hnu tukmi si ahcun zeitik hmanh ah lung tonnak a um kho
lai lo. Mah bantuk in duhmi i hngalh piakkhawhnak ding ahcun mah le
duh phun kha ṭha tein i chimh le i cawnpiak awk zong a
si ve.
"Ka chungah hin sual palhnak cu
tampi ka tuah lengmang ko lai nain mui duhnak pakhat ruang lawng ah nupi ṭhit ka tim lo," tiah England ram ah Wunkyichoke
Disreali nih a rak ti. A bia bantuk tein kum 15 a upa deuhmi mirum nu Mary Anne
an timi a rak ṭhit.
Mary Anne cu mi hmete, muichia firferh
biachim zong a thiamtuk lem lomi, thiamnak dang zong cu tluk ngeimi a rak si
lo. Mi santlailo ti awktlakte a si. A sinain mah minu nih hin cawn awk tlak
ziaza ṭha ngaingai a ngei ve. Va le lungthin
theih khawh hi fak piin aa zuam i, a va toi ah a dor. A va mifim pa he hin zei
tikhmanhah a tahchunh bal lo. A va ṭhatlonak hi a va um sual bia hmanhah
zeitikhmanh ah mi sinah chim a tim ballo, a caan a um ah cun a va thangṭhatnak biatu hi a ka in a dong bal lo.
Diseali zong cu mifim le miṭha a si ve i, a nupi hi a hmaizah ngaingai ve. "Kum 30
ka nupi he kan um chung ahhin lungthin ṭhatlonak le thinhunnak dah ngai kan
innchungkhar khuasaknak he pehtlaiin ka ngei hngin lo e," tiah a ti.
Cuticun Lunglawmh le dawt nak he an chan cu an rak hmangṭi lengmang i, England ram ah hngarbik mi nu le va an si.
Leland Foster ṭial mi chungkhar cauk ahcun,
"Innchungkhar khuasaknak le ṭhanchonak mitha hawl le mi nunchimh
lawng zong a za lo i, mah hrimhrim hi miṭha si a herh," tiah a ti.
Kan chim cangmi Disreali le Glad
Stone hna hi nainganzi lei in cun ui le me ko an lo nain, an innchung tang
khuasaknak ahcun an ziaza a lo nawn. Glad Stone zong hi Englang ram ah Wunkyi
Choke a rak si bal ve. Nainnaganzi Party a ral hna sinah cun a puar ngaingai mi
le biaholh ṭha lo zong chim a hmangmi a si.
Sihmanhseh-law innchung tangah cun a ziaza a ṭha
ngaingai i a tuah thiam ngaingaimi a si. Thaithawh ei a cu cang lai tiah ca
relnak kan in a hung chuah i, a nupi le a fa le hmah an thawh rih lo lio hmanhah
thinhung lo te in an theih awkin mah tihin hla a sa. "England ram i a rian
hna a hnok bikmi pa cu rawl-ei a timh lio ah, a nupi le a fa le hmanh an tho
rih lo i, rawleinak khan chungin a hngah ko hna," tiah thang piin a au.
Rusia siangpahrang Keitharin (ngan)
zong hi ramuk nak lei ahcun mi celhawk lo in a puar mi le a hrangmi a si ko
nain a innchung le sintu ahhin cun a ka in bia hrang le bia ṭhalo a chuak bal lo. An pekmi rawl paoh ka thaw tein ei aa
zuam i, an rawlchuan thiam le an i zuamnak zong a chimthiam tawn hna. Chungkhar
khua saknak hi a upat ngaingai.
Innchungkhar khuasaknak a thiambik
an timi Dorathy Dix nih, "chungkhar siknak le hnahnawhnak a chuah tawnnak
zakhat chung ah sawmnga cu, bia hrang chim le ruamkainak a si," tiah a rak
ti. Vawlei cung minung vialte nih, holh thiam lo dah ti lo cun bia chim cu kan
thiam dih ko sihmanhsehlaw a biapi bik le kan i harh bikmi cu bia ṭhiam ṭhiam a si. Bia chim thiam hi a herh
bikmi pakhat a si. Cawpi zong khi a hohmah nih kanan tuak a thiam lo kan ti kho
lai lo. A hrut ti zong ah kan ti kho lai lo. Sihmanhsehlaw biachim a thiam lo
caah mi nih zeihmanh ah kan rel lo. Cucaah bia cu biapi bikmi pakhat a si.
Mihrut mifim thlu lo, upa ngakchia zong nih theih le ngaih kan duh bikmi cu
awnem tein chim thiamnak hi a si. Mi a Cheu cu a leng lei ah thihunnak le tha
chiatnak an tonmi kha an innchung tangah an rak ṭin
pi tawn i, an innchung le sin ah um rua thaw lo le bia nuam chim kho loin an um
tawn. Inn a thiangmi le a tharmi ah kan luh lai ahcun kan kedan kan i phoih ta
tawn a si lo ah kan ke kha thiang tein kan luh hlan kan i hnawh ta hnu lawng ah
innchung ah kan luh bang in a lenglei i kan tonmi thinlung ṭhatlonak te hna cu, naum te le awi tein a rak ummi innchung
tang ah kan luh hlan tein kan thinlung thurnak vialte cu kan thianh hmasa awk a
si. Cu lawng ahcun kan chung le he aw te
in bia kan i ruah kho lai. America ram i biachim a thiam ngaingai an timi
Walter Damrosh bia hi ka lung a ka tong hringhran. "Ka innchung le ka fa
le sin ah hin thil ṭha lo le aw ka hrang kip hi ka hei hman
lengmang ko i ka lung a ka ṭhat ter lotu cu mah bia ṭhiamṭhiam cu a si," timi hi hen ta.
Nu le va ṭhennak a tambiknak hmun Holly Wood ah, a ummi Worner Boxter
nihcun, ka nu pi ka ṭhit hlan ahcun lam duh ngaingai mi le
lam thiam ngaingai mi a rak si. Mi tampi nih an rak chim thiam lem ko.
Sihmanhsehlaw lam cu ka duh lo mi a si i, a lam ti lo tikah cun mi zapi thangṭhatnak le hlorhnak cu a ziam ko cang na-in keimah thangṭhatnak le dawtnak cu nikhat nikhat in a karh chin lengmang
ko," tiah a rak ti.
Cucaah cun chungkhar khuasak
tintuknak ahhin nuam kan timi hna cu, pakhat le pakhat lungthin khat tein duhmi
a hrawm i, aw ka nem tein a conglawm mi le a chimthiam mi hna khi an si.
Hmaizarh ah NU
TAO-HRANG timi tlangtar kan thlah tthan te lai.
DAWTNAK A SUNGBIK CEM
1. Nawlbia
vialte lakah dawtnak cu, Asungbik cem, Chungkhar ca herhbikmi cu, Dawtnak a si.
Dawtnak hmun a nuam, Dawtnak rawl a
thawbik,
Dawtnak aw cu a thlumbik, Dawtnak cu a
sungbik.
2. Dawtnak
ngeilo mi innchungkhar sin na um ahcun, Cu ka hmun cu thlichia hrannak hrannak
hmun he a lo.
3. Dawtnak
lo cun zeitluk inn tha zong um a nuam lo, Dawtnak he um ahcun chawlbuk inn zong
a nuam.
4. Dawtnak
lo ngeimi nu le va sin i, Na um ahcun; Dawtnak ngei lomi innchungkhar Thlalang
a si.
Advertisement
EmoticonEmoticon