-->

U Thant Tuanbia PART - II

- September 20, 2020


U Thant  Tuanbia PART - II

3rd Secretary - General

November 30, 1961-December 31, 1971.

U Thant

(e)     Vawleicung I remlonak pawl :

U Thant nih UN Secretary - General rian a ṭuan chungah Vawleicung buainak tampi a ummi lakah a lang ngaimi hnahnawhnak hna cu –

  1. Cuba buainak,
  2. Saiprus buainak,
  3. Indonesia le Irian Tikulh buainak le
  4. Vietnam buainak hna an si.

(f) Cuba buainak :

American ram Cozah nih Cuba ram i Communist Cozah cu an ṭihphan liote caan a si. Cuba Tikulh in Communist uknak phung cu an ram chungah a rak phan sual ti an phan caah Cuba sibuazi cu an phihkhar hna. Mah caan lioah cun Cuba Cozah le Soviet Cozah cu an i kom i sipuazi tuahṭi dingin cachoke an tuah caah American cu a thin a phang ngaingai.

Image result for u thant cuba

Soviet Cozah nih Cuba Cozah sinah ral hriamnam a pek lengmang. Mah ral hriamnam a pekmi cun American ram cu raldohnak ah a hman lai, tiah an purhdah. Curuangah Cuba ram ah Rili tilawng pawl kal loin sipuazi an phihkhar. Mah Cuba tilawng dinhnak ah aa dinmi zeibantuk tilawng an si zongah American tilawng dinhnak ah i dinh lo ding, tiah awdar an chuah.

Related image

Cu tikah Cuba Cozah cu an thin a hung i Cuba ramchung ummi ralkap vialte cu an pumh dih hna. Mah caan lioah cun American ti ralkap nih Cuba ram i a kalmi lam vialte cu an phih dih i mah lam in a tlungkalmi zei bantuk tilawng a si zong kham i a chung kawl dih ding. Mah awdar a zul duh lomi tilawng paoh cu pil lakin kah ding, tiah ralrinnak an chuah.

Related image

Mah bantuk thinphan thlalau lio caan thengte ah cun Soviet tilawng nganpipi cu Cuba ram ah cun an kal nuahmah. Thilphawr tilawng 25 zong Cuba leiah cun an kal ve.

American ti ralkap pawl nih mah Soviet tilawng hna cu cawlter i a chung thilri kawl dingah an hngah ko hna. Soviet tilawng hna ah cun rocket hriamnam aa kenmi tilawng zong an i tel.

Soviet zong nih, ‘American nih an kan kah ahcun kan kah ve hna lai,’ tiah Soviet ke ralkap vialte  he Warsaw Ral I Komhnak Bu ram i ralkap vialte cu raldoh dingah ralrinte in rak um u,’ tiah awdar an chuah ve.

Soviet Cozah nih thawng an thanhmi ah cun, Cuba ram ah ral hriamnam kuatnak in humhimnak ca lawngah a si. American nih raldohnak a thawk i a kan doh ahcun Soviet Union zong nih doh ve ding a si lai, an ti.

Mah kong cu U Thant nih a remhchun ṭhan hna. Hitihin Soviet Vuancichoke Krushchev sinah,’ Cuba ram i ral hriamnam na kuatmi vialte ngol dingin le American President Kennedy sinah Cuba ram sipuazi na phihkharmi cu ngol dingin nawlnak ca pakhat veve a kuat hna.

U Thant nih Cuba Tamada Castro le Vuancichoke sin zongah raldoh nan i timhlamhnak vialte cu ngol u law ṭhate tu in bia i ruahṭi hna usih, tiah nawlnak ca a kuat ve hna. U Thant cu Soviet, American le Cuba ram in UN i an kuzale ciote he pakhat hnu pakhat an buainak kong cu an i ruah.

Image result for u thant with cuba

Hi tluk i ṭih a nungmi dirhmun, Vawleicung pumpi zong Ralpi Pathumnak (3rd World War) a tho cang lai, tiah thinphang le thlalau in rak um piakmi cu a hung dai ziahmah.

Soviet Union nih Cuba ram i an bunh dihmi Rocket hna zong cu an hrawh ṭhan dih i tilawng in an ram ah an kirpi dih ṭhan hna. Cun American lei zong nih cun Cuba ram cu lut zau in kan do ti hna lai lo, tiah biakamnak an tuah ve. Cucaah Cuba ram raldohnak a chuak dingmipi cu U Thant rianṭuan thiamnak thawngin nihin tiang a dai.

(g) U Thant Upatnak Pekmi Bweh :

  1. 1949 kum chung Wunna Kyaw Htin (ဝဏ္ဏာကျော်ထင်)
  2. 1953 kum chung Thiripyanchi (သီရိပျံချီ)
  3. 1957 kum chung Sithu (စည်သူ)
  4. 1961 kum chung Mahatazi Sithu (မဟာသရေစည်သူ)

(h) U Thant, Doctor of Law (LLD) Bweh a pemi University pawl:

  1. Carleton University, Ottawa, Canada (25 May 1962);
  2. Williams College, Williamstown, Massachusetts (10 June 1962);
  3. Princeton University, Princeton, New Jersey (12 June 1962);
  4. Mount Holyoke College, South Hadley, Massachusetts (2 June 1963);
  5. Harvard University, Cambridge, Massachusetts (13 June 1963);
  6. Dartmouth College, Hanover, New Hampshire (16 June 1963);
  7. University of California at Berkeley, California (2 April 1964);
  8. University of Denver, Denver, Colorado (3 April 1964);
  9. Swarthmore College, Swarthmore, Pennsylvania (8 June 1964);
  10. New York University, New York (10 June 1964);
  11. Moscow University, Moscow, Soviet Union (30 July 1964);
  12. Queen's University, Kingston, Ontario (22 May 1965);
  13. Colby College, Waterville, Maine (6 June 1965);
  14. Yale University, New Haven, Connecticut (14 June 1965);
  15. University of Windsor, Windsor, Ontario, Canada (28 May 1966);
  16. Hamilton College, Clinton, New York (5 June 1966);
  17. Fordham University, Bronx, New York (8 June 1966);
  18. Manhattan College, New York (14 June 1966);
  19. University of Michigan, Ann Arbor, Michigan (30 March 1967);
  20. Delhi University, New Delhi, India (13 April 1967);
  21. University of Leeds, England (26 May 1967);
  22. Louvain University, Brussels, Belgium (10 April 1968);
  23. University of Alberta, Edmonton, Canada (13 May 1968);
  24. Boston Unversity, Boston, Massachusetts (19 May 1968);
  25. Rutgers University, New Brunswick, New Jersey (29 May 1968);
  26. University of Dublin (Trinity College), Dublin, Ireland (12 July 1968);
  27. Laval University, Quebec, Canada (31 May 1969);
  28. Columbia University, New York City (3 June 1969);
  29. The University of the Philippines (11 April 1970); and Syracuse University (6 June 1970).

 (i) U Thant, Doctor Degree a pemi University pawl:

  1. The First Universal Church (11 May 1970);
  2. Doctor of International Law, Florida International University, Miami, Florida (25 January 1971);
  3. Doctor of Laws, University of Hartford, Hartford, Connecticut (23 March 1971);
  4. Doctor of Civil Laws degree, honoris causa, Colgate University, Hamilton, New York, (30 May 1971);
  5. Doctor of Humane Letters, Duke University, Durham, North Carolina (7 June 1971).

(j) U Thant, Caan hnihnak Secretary - General.

U Thant cu a caan hnihnak Secretary - General ca i an thim ṭhan tikah UN chung tel ram 121 chungah mee khat a palh i mee 120 nih an thohkhan. Mah caan hnihnak ṭuan caan cu 1971 kum December 31 ni tiang a si lai. A voithumnak ṭuan caan cu ṭuanter an duh rih ko nain amah nih caṭial ka duh caah ka ṭuan kho ti lai lo, tiah a al hna. Caṭial in ka nunnak hi nuamte in donghter ka duh, a ti hna caah an thim ti lo i amah zaka ah Kurt Waldheim, Austria pa an thim.

U Thant cu ṭuan awk pekmi rian paoh cu teimakte le lu-hlinhte in a ṭuan i a rianṭuan caan cu buaktlak in ni khat ah suimilam 16 chung a ṭuan. Hi tluk in rian a ṭuanpah bu hin a tanglei cauk hna cu a ṭial i a cauk in a chuah. Mah cauk hna cu Kawl holh in a leh i a chuahmi a si.

  1. The Fox and the Raven, La Fontaine.
  2. The Pied Piper of Hamelin, Browning le
  3. She Stoops to Conquer, Oliva Gold Smith hna an si.

A tang lei cauk pahnih hi cu amah pumpakte in a ṭial i a chuahmi an si.

  1. ပြည်တော်သာခရီး le
  2. ကမ္ဘာ့နိုင်ငံပေါင်းချုပ်အသင်းကြီး (UN) le tuanbia hna an si.

U Thant cu 1971 kum December 31 ni ah UNO Secretary - General rian in aa din i American ram New York khualipi ah a um. Amah cu ca a ṭial cuahmah lio 1974 kum November 25 ni ah cancer zawtnak in a thi. A thih lio caan ahhin a kum cu kum 65 a si. A nupi Daw Thein Tin le a fanu Aye Aye Thant a rohtak hna.

Image result for u thant family

(k) Miphun Thleidannak :

South Africa Tamada ram chungah miphun thleidannak buainak an ngeih rihmi kong cu U Thant a ṭuan chungah duhsahte in a cawnpiak hna. UN biachahnak bantukin miphun thleidannak cu um ti lo dingin 1952 kum in 1960 kum tiang General Conference pi nih South Africa ram cozah cu tu le tu an cawnpiak hna. Asinain mah miphun thleidannak kong cu anmah ramchung buainak a si caah anmahte nih an i maimilh awk a si ko, tiah khawngtor in an um ve.

Image result for u thant with cuba

1960 kum chung zongah Dag Hammarskjold pumpak South Africa ram ah cun a kal i  Vuancichoke he an i ceihmai ko nain a a hlawh a tlin ve lo caah 1962 kum General Conference ah U Thant nih a ngaihchiatnak kong a ṭial i ca in a chuahpi.

General Conference nih South Africa ram he pehtlaihnak phiat ding, South Africa ram in a chuakmi thilri paoh cawk lo ding, South Africa ram ah hriamnam le thilri paoh kuat lo ding, tiah UN chungtel ram vialte ah thawng an thanh.

1963 kum chungah Security Council nih South Africa ram chungah hriamnam le zen le kuan, seh thilri paohpaoh nan zuarh hna lai lo, tiah UN ram chung paohah thawng an thanh hna. Culengah miphun thleidannak ruangah thong a tlami vialte zong chuah dih ding, tiah General Conference ah Security Council nih a chuahpi.

Security Council nih aana an pek hna bantukin UN Secretary - General U Thant le paraku bu pawl cu 1964 kum ah an ser hna i anmah he i ton awkah South Africa ram cu an kawh hna nain ton an duh lo; an al hna. U Thant cu rian a ṭuan chungah rian tampi a ṭuan ko nain a ṭuan manh ti lomi rian zong tampi an um ve. Asinain ṭuan manh ti lomi rian cu a hun changtu nih hun i hmaithlak ve ding a si ko.

U Thant nih a rian in aa dinh cang lai caah amah rian a hun chaangtu Kurt Waldheim siang cungah tlamtlingte in a hluaitak dih hnuah daite in aa din. Amah cu an inn i ca a ṭial cuahmah lioah cancer zawtnak in a thi. A ruak cu Yangon khua ah an rak tlunpi i Saya San thlaan pawngah an vui.

U Thant cu a chim bantukin a tuahmi hruaitu ha a si.

U Thant cu a caan a upat i a rian zong a hmaizah.

U Thant cu Daw Thein Tin he leh an i thah lioah bedin saya nih Daw Thein Tin cu, "Nan pa hi ni khatkhat cu Vawleicung ah minthang bik a si te lai,” tiah a rak ti bantuk te khan a hmaan taktak ko.

PART- I hika ahhin rel khawh a si lai.

Footnote :      1. U Thant of Burma by June Bingham,

  1. ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးဗိသုကာကြီးများ by ဖြိုးသာရ၊ စာမျက်နှာ ၅၁-၆၉။

Hi tuanbia cu Sayaci Dr. Bawi Hu nih Secretary - General a ttuanmi hna tuanbia chung in a tam cem kan lakmi a si.

Sayaci Dr. Bawi Hu Kong rel na duh ahcun a tanglei >>> Cauk Biahmaithi rel na duh ahcun hika hi click te.

UN Secretary - General a ttuanbal mi minung 9 hna i an min le an hmanthlak, an khua, an ttuan caan theih na duh ahcun hika hi click i rel khawh a si.

Cattialtu Sayaci Dr. Bawi Hu Tuanbia hika ahhin rel khawh a si.

Advertisement


EmoticonEmoticon

 

Start typing and press Enter to search