HRUAITU THA (Mi Biachim A Ngai Kho Mi) By Pastor Sui Mang (Olive)
Hruaitu ṭha
tiah kan ti khawhnak dingah tahnak fung a phunphun zong a um ko lai.
Sihmanhsehlaw cu tahnak fung a phunphun chungah “Hruaitu Ṭha cu Mi biachim a ngai kho mi a si ti hi tutan HBA
hmurka ah langhter ka duh ve. An chim ka theih tawnmi ah “Hruaitu cheukhat cu
biachim lawng an thiam i a ngaih lei vial an thiam ve ti tawn lo” ti hi a si.
Cucu a si awk a si lo. Hruaitu cu biachim zong a thiam i bia ngaih zong a thiam
mi a si hrimhrim awk a si. Cu bantuk hruaitu cu hruaitu ṭha tiah kan ti khawh hna.
Hruaitu si hi biachimtu ding lawngah kan i ruah dih
ding a si lo. Hruaitu ṭha sinak ah mi
biachim mi a ngai khomi si kha a biapi taktak mi a si. Nihin hruaitu a cheukhat
cu anmah chimmi lawng kha bia ngaite ah an ruah i midang chimmi bia vial cu an
ngai zuam huaha tawn lo. Anmah biachim lioah cun thatho ngai in an um nain,
midang chim caan vial ah Ar zaw an lo tawn. Hihi hruaitu a si mi a hlei in
pastor nih kan tuah lo ding mi nun ziaza a si.
Hruaitu ṭha
kan timi hna cu “Bia tampi a chimmi an si lo, tam pi in bia a ngai khomi tu kha
an si deuh.” Kan Baibal chungah Jeim zong nih bia ngaih a biapitnak kong kha hi
ti hin a kan cawnpiak, “Ka dawtmi u le nau hna, mah hihi philh hlah u: ahohmanh
bia theih duhnak leiah cun a khul a rangmi
si u law biachimnak lei le
thinhunnak lei ah cun khul a nuarmi
si u” (Jeim 1:19).
Edgar Watson
Howe nih a chim mi cu “Mi pakhat nih bia an ruahmi kha zeirel lo in na um
piakmi a hngalh ah cun na chim ve te tikah na bia ngaih a duh ve ti lai lo” a
ti. Woodrow Wilson zong nih “hruaitu i a hna cu mipi aw thlam lawng te aa zelh
ding a si” a ti. Hruaitu tam deuh cu kan mipi nih zeidah an chim timi kha kan
ruat tawn lo caah a herh lo ah buainak tampi kan mibu chungah a chuah tawnnak
hi a si. Cucaah hruaitu a si mi poh nih kan mipi nih an chim mi ngaih piak
khawh kan i zuam ding a si.
Bia ngaihnak nih upatnak kha a langhter
Joyce Brothers nih “Midang chimmi ngaih ko ṭung i ruah piak huaha lo cu nehsawh thlanglamh a si”
tiah a rak chim. Hruaitu hna nih kan i ralrin ngaingai ding a si. Kan mipi nih
an kan chimh mi bia hi ruah piak le hngalh piak thiam kan i zuam cio ding a si.
Cheukhat hruaitu cu kanmah duh mi lawng kha kan chim i mibu chim mi bia zei ah
kan rel piak tawn hna lo. Bia ngaihpiak lo cu kan mipi kan dawt hna lo le kan
upat hna lo kha a si. Kan mipi kan dawt ko hna ah cun an bia hi ṭha tein ngaihpiak hna usih. An bia ngaihpiak ti tikah
an duhnak zulh piak kha a si lo. Theologian minthang pakhat a si mi Paul
Tillich nih a chim ve mi cu “Dawtnak kan langhternak a hram kan thawknak cu Bia
ngaihnak ahhin a si” tiah a ti. Kan hruaimi mibu kan dawt hna ah cun an bia ṭha tein ngaih piak ding a si. Hi nih hin hruaitu le
hruaimi kar ah pehtlaihnak thianghlim a chuah ter lai tiah ka zumh. Hruaitu nih
aa ralrin a herhmi cu amah lawng biachim zungzal i, midang biachim nak caan a
pek ve lo ah cun a hnu ah ahohmanh nih an zul duh ti lai lo. Paul nih a kan
cawnpiakmi cu, “Toidornak lungthin tu kha ngei cio u law midang nakin ka tha
deuh tiah zeitikhmanh ah vaa ruat hlah u.” (Filipi 2:3)
Bia ngaihnak nih hawikom a thar a chap
Dale Carnegie nih “Minung hawi nih
khawmhduhmi si ding in kum 2 chung kawl lennak in midang nih an chimmi bia zarh
2 ngaih piaknak nih hawikom thar tampi a karh ter kho deuh” tiah a rak chim. An
bia kan ngaih piak hna lawngah an sining konglam kan hngalh piak khawh lai. An
sining kan hngalh hnu lawngah zeitindah kan hruai lai ti kha kan hngalh khawh
lai. Cucaah bia ngaih piaknak nih pakhat le pakhat kar ah i pehtlaihnak `ha a
chuah ter. A hlei in khrihfabu ah hruaitu nihcun mah le mah kong chim lennak in
midang chimmi tu kha tam deuh ngaih piak khawh kha biapi ah kan ruah ding a si.
Karl Menninger zong nih “Kan chimmi bia a kan ngaih piaktu sin ah um zungzal
kan duh” tiah a ti. Hruaitu cheukhat cu kanmah lawng nih midang kha kan
cawnpiak tawn hna. An sining kong chim caan kan pe ve tawn hna lo. Mi bia a
ngai kho mi hruaitu cu mi tampi nih an naih duh hna. Cu tikah hawikom thar
tampi an i chap tawn.
Bia ngaihnak nih fimnak le ruahnak a kauh ter
Wilson Mizner nih “Bia a ngai kho mi cu min ṭhatnak lawng hmanh siloin fimnak zong tampi an i
chap” tiah a ti. Midang bia ah a ṭha lo
mi a um sual ko zongah bia ṭha tampi zong
aa tel mi a um tawn ve ko. Bia chim a thiam ka te bawhte sin hmanh in lak thiam
ah cun fimnak mi a pek ve ko. Hruaitu cheukhat cu mah chim mi le mah ruahmi
lawng kha a hmaan mi ah an i ruat tawn. Cucaah midang chimmi zeirel lo an hmang
tawn. Cu bantuk hruaitu hna cu a rianṭuannak
ah teinak hmuh hnga tluk in an hmu kho tawn lo. Tampi a ngaimi nih tampi an
theih tawn i midang bia ngaih a zuam lo mi cu fimnak a duh lo mi an si ti khawh
a si. Plutarch nih “Nangmah an sersat tu i a biachim mi hmanh kha va ngai law
na caah pakhat khat cu a `ha hnem mi na hmuh ko lai” tiah a ti ve. Minung 10
sin in bia kan ngaih a si ah cun minug 10 sin in fimnak le ruahnak kan i chap a
si ve ko ti kha kan ruah ding a si. Cucaah hruaitu ṭha sinak ah a biapi mi cu midang biachim mi lungtho
tein ngaih piak zong hi a si. Hihi hruaitu `ha nih a ngeih dingmi nun zia dawh
a si.
“Hruaitu ṭha
kan timi hna cu mah chimmi midang nih ngaih piak an duh bantuk in midang chim
bia zong ṭha tein an
ngaih piak ve tawn hna.”
A cung cabia hi HBA Hmurka Vol. 18 No. 3 August (Hniang), 2020 ta a si.
EmoticonEmoticon