Salm 10
Luat Halnak Thlacam
1 Maw BAWIPa, zeicahdah lamhla tuk
ah na um?
Zeicahdah harnak caan ah
naa thuh?
2 Miṭhalo cu an ruam a kai i
misifak kha an hrem hna;
anmah nih an chiahmi rap ah khan
i foih hna seh.
3 Miṭhalo nih a duhnak ṭhalo kha
aa porhlaw i
hakkaumi nih BAWIPA kha
a vawlhpamh i a hlawt.
4 A ruam a kai caah miṭhalo nih cun
aa thawh i,
"Pathian nih cun dan a ka tat lai lo,
ka duhnak ṭhalo kha a zeihmanh
a poi lem lai lo," a ti.
Miṭhalo pa nih a ruahmi cu
cucu a si.
5 A rianṭuannak ah hlawh a tling.
Pathian biaceihning kha
a hngalthiam lo;
a ral kha a nih in a nihsawh hna.
6 Amah le amah cu,
"Ka sung bal lai lo;
harnak ka tong bal lai lo," aa ti.
7 A bia cu chiatserhnak le lih le hronak
in a khat;
huat awk bia le bia ṭhalo chim ah
khan a khul a rang.
8 Khuate ah khan aa thup riangmang i
a sual lomi kha a nawn hna.
Thah a duhmi a ngiat hna i;
9 chiandeih bantukin a bawh hna,
a rap in a foih hna i a kalpi hna.
10 Vanchia pa cu a ril ko,
miṭhawng pa nih a thah.
11 Miṭhalo pa nih cun aa thawh i,
"Pathian cu a zeihmanh a poi lai lo,
a mit aa chinh i a ka hmu
bal lai lo," a ti.
12 Maw BAWIPA ra law ka khamh tuah!
Hremmi kha philh sawh hna hlah,
Pathian.
13 Zeitindah miṭhalo hna nih cun
Pathian cu zeirel lo in
an um khawh lai i?
"Dan a kan tat bal lai lo," an ti
khawh lai?
14 Nang nih cun na hmuh ko hna;
temhinnak le ngaihchiatnak
a ingmi cu na hngalh ko hna i
bawmh awk ah naa tim zungzal ko.
Bawmhnak a herhmi kha
na bawmh zungzal hna caah
vanchiami nih nangmah kha
an in fuh
15 Miṭhalo le misual cu an ṭhawnnak
kha hrawk hna law
an ṭhatlonak ruangah khan
tling khitkhet in dantat hna.
16 BAWIPA cu zungzal in zungzal tiang
siangpahrang a si i
a ram chung hin lawkihmi cu
an lo lai.
17 BAWIPA, minauta cu an thlacamnak
kha na ngaihpiak hna i
lungṭhawnnak na pek hna
18 Hremmi hna le ngakṭah cu
an aunak kha na theihpiak hna i
anmah lei ṭanh in bia na ceih,
cucaah a thi khomi minung nih hin
thil ṭihnung kha an umter ti lai lo.
Salm fung kuanak le fung hranak cu thukpi in pehtlaihnak a ngeimi an si i hrilhfiah a tam deuh ahcun an ṭhen hna lo. Biapibik in a muru ah an i chiahmi cu a ra lai dingmi Pathian biaceihnak a si i atu caan (present age) ahhin cun dinlonak vialte cu hmunkip ah an karh cuahmah ko ti kha a si.[1] Hi Salm hi biakinn chungah an relmi a si rua lo tiah ruahnak a um i a ruang cu pumhnak inn (synagogue) le thlacamnak cauk ah an rel bal lo caah hin a si.[2] Pathian a ṭihzah lomi hna ruang ah ram cu raldohnak in a khat i ṭhatlonak le aana ningcang lo in ngeih tuknak nih a tuai, a hrawh ngaingai. Cucaah hi Salm cu mihremtu hna kut in an luat khawh nakhnga mitthli he Pathian bawmh an halnak a si.[3]
Caang khatnak le caang hnihnak: Pathian nih zeicahdah na ka hlaat timi ruahnak hi Salm caṭialtu nih a nolh lengmangmi an si (Slm 13:1; 22:1ff; 35:22; 38:21; 42:9ff; 43:2; 71:12; 88:14). Harnak caan ah naa thuh timi a hmanmi hi harnak kan tonmi hi na hngal lo maw? timi biahalnak he hin an sining aa khat (cf. Isa. 1:15; Ṭahnakhla 3:56). Thinlung lei hnangamnak ca lawng ah Pathian bawmhnak a herh si lo in atu i a tonmi harnak vialte chung ah Pathian hrimhrim a hun thlak ve ding kha a duhnak cu a si.[4] An zumhnak hlawt ding tiang in a fak tukmi hneksaknak le harnak a ton lio caan ah Pathian nih cun cu aa hnok tukmi thil chungin lam a hmuhsak ko hna lai ti kha Saml caṭial tu nih cun a fian ngaimi a si.[5] Porhlawt ruamkainak hi palhnak vialte a hringtu nu a si, kan i ralrin taktak ding a si i cu ruamkainak hrik le zawtnak chung in kan luat khawh naklai toidornak le dinnak kan ngeih a hau; sifakmi va neek le mi va hrem hoi hna hi a ṭha lo taktakmi a si.[6]
Caang thumnak le caang linak: Miṭhalo nih cun a lung nih a duhmi paoh ka hmuh lai tiah aa porhlaw, aa uangthlar i Bawipa cu a hlawt. A chawva le a hmuhmi thluachuahnak nih a hna a ngamh kho hlei lai lo (cf. Slm 49:18).[7] A ngaingai ti ahcun mi porhlaw nih cun Pathian a ṭihzahmi hna cu a huat tuk hna i Pathian nawlbia zong ah zei i a rellonak cu a si. Amah zawn lawng aa ruat. Pathian a um lo tiah a ruatmi cu a si lo nain Pathian he um ṭi kha a hrialmi a si.[8]
Caang nganak: Miṭhalo hna cu anmah ṭanghuihnak dingah cun ningzah an hngal lo, mah duh paoh in mi an uk. An thil timi ah khua awng an pem men ve ko lai, asinain cu an hlawhtlinnak cu din lonak caah khan a si ko lai. An hmai i a hung chuakmi anmah a dotu paoh kha an ral ah an i ruah hna (cf. Mal. 1:13) i Pathian biaceihning kha an hngal thiam lo.[9]
Caang ruknak: 'Ka sung bal lai lo' timi bia hun chim ngam ding ahcun Pathian ah hram a thla taktakmi lawng nih an chim dingmi a si; asinain miṭhalo nih hi bia hi a taa ah aa ruah ve i harnak ka tong bal lai lo tiah a ruah lio ah hi vawlei harnak le luritnak nih a donghnak taktak ahcun a kalpi ko (Matt. 7:24-27).[10]
Caang sarih in caang hranak tiang: Miṭhalo hna cu ṭihnung mi an lo lo men ko lai asinain an lei cu hriamnam bak ah an hman ko. Tlerhkhonhnak le chiatserhnak in mi an thin an phanter hna, chiatserh in bia an i kammi zong lih lawngte an si. Asinain biachim an naal, an thiam tuk i an lam a tluang ngaimi ko khi an lo. An bia hna nih an i tinhmi a langhter i an rian nih rawhralnak a chuahpi. 'Harnak le ṭhatlonak' hna cu an nuncan ziaza an hung si. A sual lomi hna duh paoh in mersannak ding ah sahrang bantuk in an lih nih a bawh hna i a zuanhnawh hna. Chiandeih bantuk in an seh hna i an kalpi hna. Miṭhalo hna cu ramvaipa bantuk an si i an rap in mi an foih hna. Cuticun an dawi i an zuanhnawhmi hna nih dinnak le zaangfahnak an hmu kho lo. [11]
Caang hleikhatnak: Miṭhalo pa nih aa thawh i timi zawn hi a ruah i, a chim i tinak a si. Hika i Pathian timi a hmanmi hi Elohim timi he khan an sullam aa khat (Slm 52:5) i 'a zeihmanh a poi lai lo' tiah hun ti mi hi 'an philh hna' (Slm 9:12; 13:1; 44:24; 77:9) ti he aa khat; 'a mit aa chinh i' a timi zong hi 'a hmai a thuhkanh hna' (Slm 22:24; 27:9; 69:17; 102:2; 143:7) tinak zong a si; a chim duhmi a sullam cu Pathian nih minung hi zeihmanh ah a rel hna lo caah 'dinlonak vialte zong hi zeitik hmanh ah a hmu hna lai lo' ti hi a si. Pathian nih minung cu a hnulei a chiiṭaak hna ti kha a chim duhmi cu a si. [12]
Caang hleihnihnak in hleinganak tiang: Luatnak ca i thlacamnak an si. Pathian nih an sining chung i a hun zawnhnawh hna nakding kha a si. Pathian nih miṭhalo hna nih thil ṭhalo an ruahmi cungah dan a tat taktak hna lainak kha a si. Miṭhalo hna nih cun Pathian kha zei ah an rel lo i a biaceihnak kha an hei chuih men ko, asinain harnak a tongmi, vanchiami hna nih cun vancung khua i a ummi an Pa zohkhenhnak kha an kawl. Pathian lungsaunak cu dinnak hi a khul a nuarmi ahhin a si tawn.[13] 'Ra law kan khamh tuah' tiah a hun timi hi 'tho tuah' ti zong in a bia kalning cun a si i Salm caṭialtu nih Pathian cu anmah sin ah a hung kir i an caah rian a ṭuannak ding nawlnak bia a si (cf. Slm. 9:19-20).[14] Caang hleilinak i 'Bawmhnak a herhmi' tiah a timi hi a mirang holh ahcun 'pa ngeilo mi hna' ti in a um i an sullam tu cu aa khat, bawmtu ngei lo mi hna tinak kha a si (cf. Slm. 27:10).[15]
Caang hleiruknak: Pathian uknak ti in hi caang hi lung fian khawh a si. Ram chung ah Pathian nih zungzal in a uk lainak kong a chimmi a si. Hika i 'lawkihmi' a timi hi 'miphun hna' ti in Mirang holh ahcun a um i Israelmi chung i miṭhalo hna kha a chim duhmi a si. Pathian a siangpahrang sinak cu zungzal in a hmunmi a si. Dinnak in a khat mi vawlei cu BAWIPA cung ahhin aa hngatmi a si i cucu miding mi hna an i ruahchannak a si.[16]
Caang hleisarih le caang hleiriatnak: 'Na ngaih piak hna' timi nih a fianter duhmi cu hremmi hna nih teinak an hmuhnak ding cu atu ahhin an kut chungah a um cang tinak a si. Hika i minauta tiah a timi hi nawlngeitu le mirum hna kut chungah harnak le fahnak a ingmi hna tinak a si (cf. Slm. 76:9; Amos 2:7; 8:4; Isa. 29:19). An thinlung chung in ik thliahmah tein an ṭahnak, an saduhthah vialte cu na theih piak hna tinak a si.[17] 'Anmah lei ṭanh in' timi nih dinnak kha a langhter i ngakṭah le hremmi hna cu hmuhconak a ngei lomi (Slm 82:3) an si. Hi hna aunak aw cu BAWIPA nih a theih piak cang hna i a lung a ṭhawngmi minung nih thil ṭihnung kha an um ter ti lai lo.[18]
[1] Tyndale , 71.
[2] Oesterley, 142.
[3] IB, 60.
[4] Anderson, 114. Hi kong ahhin David nih Pathian sin ah a vuivai bia si lo in a upat tukmi Pathian ṭang lum chung ah a thilrit vialte aa ṭhumhnak tu a si. Pathian cung ah lunghniarnak ngei lo in aa bochannak a langhternak a si ko; Calvin, 45.
[5] IB, 60.
[6] Calvin, 46.
[7] Anderson, 114.
[8] Barker, 806.
[9] Ibid. Hika i thluachuahnak asiloah hlawhtlinnak a timi zawn hi ningzah phen i biadawh i hun hmanchommi chiatserhnak tu kha si dawh deuh a si (cf. Job 1:5); NIBC, 564.
[10] CBC, 357. An i porhlawtnak nih hin zei thil cung hmanh ah tavuan kan ngei lo tiah an i ruat i Pathian nih dinnak in bia a ceih lai timi zong hi hrial an i zuam peng; Barker, 806.
[11] Barker, 806.
[12] Anderson, 117.
[13] Barker, 806.
[14] CBC, 357.
[15] Ibid.
[16] Barker, 806.
[17] IB, 64.
[18] Anderson, 119.
Credit: Rev. Dr. Lal Pek Lian Facebook
(Amah (Rev. Dr. Lal Pek Lian @ Church Pastor, IBC) nih Salm Hrilhfiah a kan ṭialpiak cuahmah lio ah zapi rel khawh ding in a post mi chung in târ chinmi a si.)
EmoticonEmoticon