Salm 36
Minung Sualning
1Sualnak nih miṭhalo cu a lung chung
thukpi ah bia a chimh i
Pathian kha a hlawt i a tih lo.
2Amah le amah sang tuk i aa ruah caah cun
Pathian nih ka sualnak kha a hmu lai lo i
sual a ka phaw lai lo tiah a ruah.
3A kaa chuak bia cu bia ṭhalo le lih lawng
an si i
mifim si i thil ṭha tuah kha a ngol cang.
4Ihkhun cung i a ih tikah thil ṭhalo lawng
kha a tuak,
a ziaza cu a tha lo i
thil ṭha lo kha a hua hna lo.
Pathian Ṭhatnak
5BAWIPA, a fekmi na dawtnak cu van a
tawng i
zumhawk tlak na sinak cu van a phan.
6Na dinnak cu tlang nganpi bantukin
a fek i
na biakhiahnak cu rilipi bantukin a thuk.
BAWIPA, nangmah nih minung le saram
cu na zohkhenh hna.
7Maw Pathian, zeitluk in dah na dawtnak
hi a sun!
na thla tangah mi nih dornak an hmuh.
8Na inn in a chuakmi rawl kha duhdim
te in ka ei i
na ṭhatnak tiva chung kha tin a
pek hna.
9Nang cu nunnak vialte hram na si;
nangmah ceunak thawngin kannih nih
ceunak kha kan hmuh.
10Nangmah an hngal mi kha daw zungzal
ko hna law
a dingmi cungah khan ṭhatnak tuah
zungzal ko.
11Mi ruamkai nih khan ka tu hna hlah seh,
miṭhalo nih khan ka zaam ter hna hlah seh.
12Miṭhalo an rilhnak kha zohhmanh!
Khika ah khin an ril, an tho kho ti lo.
Hi salm ahhin sualnak kha titsa in a lang. Khuachia nih biathli a chimmi ngaih a duhmi pa lungthin kha a lang i cucaah amah cu misual tiah hun ti a si.[1] A tlangpi in ṭhen hnih ah ṭhen khawh a si i caang 1-4 hi Fimchimtu Cabia phun kha a si i sualnak nih a thuimi mipa hmanthlak kha a lang; caang 5-9 tu ahhin cun salm caṭialtu i aa lawmhnak kha a si i Pathian dinnak le thluachuahnak cungah aa lawmhnak kha a hram a thlaknak kha kan rel khawh. Biatlang a kawmnak (caang 11-12) ahhin miṭhalo hna cu Pathian biaceihnak an tonnak ding kha a chim.[2]
Caang khat in caang li tiang: Pathian a tih lomi hna nun ahhin Pathian ṭihzahnak a um lo (Phut. 1:7). Vawlei cung i thilṭhalo a cangmi hna hi Pathian ni a thei lo i zeiah a rel lomi a si tiah ka ruah. Ṭhatlonak le sualnak cu an hawikom a si i an ih lio caan hmanh ah cucu an ruat. Anmah caah ṭhatnak a chuak ding lawng an ruat i dinnak kha zeiah an rel lo. Thilṭhalo tuahnak ding caah an pum an i peknak cungah dirhmun fek ngai in an dir (caang khatnak). An biachim nih an thinlung chung i an ruahmi ruahnak ṭha lo le rawiphiarnak lawngte an ruahmi kha a langhter. An ruahnak, an biachim an holh rel hna nih an chung lei i an sualnak le ruahnak ṭhalo an pawinak kha thlalang bantukin a langhter. Fimnak kha an hlawt caah sualnak kha sual an phaw ti lo i zei ah an rel lo.[3]
Caang nganak le caang ruknak: Pathian dawtnak a ngan zia kha a hun chim (Slm. 5:7). Zumhawktlak a sinak cu a dawtnak he aa ṭhen kho lo. Hika i dinak a timi hi ding te in bia a ceihnak kha a si i cu a dinak cu tlang nganpi bantuk a si. Hi tlang nganpi timi hi Pathian tlang ti in an lung a pemning a si i cu tlang cung in Pathian nih bia a ceih tik ah khamhnak kha a hun i ken i Pathian a ṭihzahmi hna caah a si (cf. Slm. 33:5; 72:1-4). Nunnak vialte kha a kilven hna i an herhmi kha a pek hna (cf. Slm. 104).[4]
Caang sarihnak: Hi caang i dawtnak a hun chim rihmi hi a fekmi a dawtnak kha a si (Slm. 26:3) i zei he hmanh tahchunhawk ṭha a si lo mi, a ngan tukmi a dawtnak kha a si. Maw Pathian tiah a hun auh tik ah minung le pathian dangdang hna hmanh nih a sin ah dornak an kawl ti in mi zei maw zat nih cun an hrilhfiah tawn (cf. Biac. 9:9,13; Gen. 32:28). Na thla tang ah mi nih dornak an hmu a ti tikah Pathian kilven zohkhenhnak kha a chim duhmi a si. Biakamnak Kuang (Ark) cung i vanmi Cherubim nih a thla in an huh mi he khan cun hika i a thla tang ah a timi hi aa khatmi a si lo; harnak pek ruah ah dawimi pa nih biakinn kha dornak ah a hman tawnmi ruahnak he khan pehtlaihnak cu um dawh a si. Cuticun thlacamnak i hmanmi bia, na thla tang ah ka huppheng ko ti kha bia kalning ah hun uar ngai a hung si.[5]
Caang riatnak: Hika i rawl duhdim te in an einak kong ahhin biakinn i Pathian an biak i raithawinak zanriah khim tein an eimi kha a chim duhmi a si tiah ruah a si i Baibal thiamsang tamdeuh tu nih cun anmah ca lawng kha si lo i mi vilate caah a chim duhmi, Pathian pekmi rawl a si ti kha a chim duhmi a si ko an ti ve. Nangmah naa lawmhnak chung in a chuakmi ti kha na dinh hna ti tik ahhin raithawinak rawl kha cu si dawh a si lo, nain aa tialing khan lungsi tuk lem lo in pom piak kha a si. A zei a si hmanh ah Pathian inn chungin a hung chuakmi rawl le ti in an di a riamh ter hna ti kha hi cang nih a chim duhmi a si i Pathian cu a kan cawmtu, a thlatang ah a kan hupphengtu a si zia kha a langhter.[6]
Caang kuanak: Nunnak hrampi asinak kha a hun chim i a sullam cu zeitik hmanh ah tlakchamnak a ngeilo mi nunnak hrampi kha a chim duhmi a si (Phut. 10:11, 13:14, 14:27; 16:22). Hi he a hun i lo ngai in chimmi bia cu Jeremiah 2:13. 17:13 ah “a nungmi ti-hna” tiah kan rel khawh. Dahood le bang nih cun a hun uar khun i nunak tiah hika i a chimmi hi zungzal nunnak kha a sawh duhmi a si ko a ti. Nangmah ceunak thawng in a ti tikah ‘nangmah muisam a kengmi ceunak’ (cf. Slm 4:6) tinak a si i cucu ‘na dawtnak le mithmaitha na kan peknak’ (cf. Slm 89:15) ti zong in fian khawh a si. Ceunak ti tik ahhin ‘nun’ ti in fian khawh a si (Job 3:16; Slm 49:19) i zungzal nunnak laksawng kan i ruahchanmi phun kha a si (cf. Isa. 53:11).[7]
Caang hra in hlei hnihnak tiang: Pathian a ṭihzahmi hna cu a dong lomi Pathian dawtnak le dinnak tangah an nung i Pathian fimnak nih an lungthin chungah dinnak a pek hna i cuticun Pathian kha an hngalh. Pathian aa hngatchanmi le amah cungah zumhawktlak a simi hna nih cun ṭhatlonak chung in an luat khawh nakhnga Pathian sin ah thla an cam. Ṭhatlonak le sualnak nih a tei sual hna ahcun, titsa le thlarau laksawng thluachuahnak an hmuhmi kha laak piak an si lai i mi ruamkai hna nih kan tei hna tiah an i lawmh lai caah cu hna ral cun a luat nakhnga Pathian cu aa bochan. Cucaah thlacamnak in biatlang a kawmmi cu Bawipa nih a fale cu a zohkhenh hna i ṭhatlonak nih a tei nakhnga lo ding caah a si. Ṭhatlonak le Pathian cu an um ti kho lo, ṭhatlonak cu a ril ko lai, a rawkral ko lai. Pathian a ṭihzahmi tu kha Pathian zohkhenhnak le cawmkennak tang ah thluachuahnak an hmu ko lai.[8]
[1] Oesterley, 219.
[2] Weiser, 305-306.
[3] Barker, 837. Sualnak kha titsa i a hun i cannak kha a hun langhnak salm a si. Khuachia nih minung lungthin chungah biathli a hun chim i cu biathli a hun ngaih kha misual a sinak cu a si. Hika i misual a ti tikah Pathian a um lo a timi hna kha si lo in a hruh ca tu ah khan a si (cf. Slm. 53:1; 14:1) i amah kha sang tuk i aa chiahnak tu kha a si. Hi bantuk tukforhnak kha kan tei awk a si zia kha a kan cawnpiak; Oesterley, 219 ah zoh.
[4] NIBC, 580.
[5] Anderson, 289.
[6] Oesterley, 221.
[7] Anderson, 290-291.
[8] Barker, 837-838.
Credit: Rev. Dr. Lal Pek Lian Facebook
(Amah (Rev. Dr. Lal Pek Lian @ Church Pastor, IBC) nih Salm Hrilhfiah a kan ṭialpiak cuahmah lio ah zapi rel khawh ding in a post mi chung in tår chinmi a si.)
EmoticonEmoticon